नवलपरासी- भारतले नहरमा पानी बन्द गरिएपछि नवलपरासीमा रहेको गण्डक जलविद्युत् उत्पादन गृह बन्द भएको छ । भारतीय पक्षले नहर मर्मत तथा सम्भारको नाममा नहरमा पानी नदिँदा नेपालको गण्डक जलविद्युत् केन्द्रमा तीन महिनादेखि विद्युत् उत्पादन बन्द भएको छ ।

नेपाल भारत गण्डक सम्झौताअनुसार १५ मेघावाट विद्युत् उत्पादन क्षमता भएको नवलपरासीको सुरजपुरामा रहेको नेपाल गण्डक पावर हाउस अहिले पूरै सञ्चालनमा आए पनि बढीमा १० मेघावाटमात्र विद्युत् उत्पादन हुने गर्दछ ।

फागुन १८ गतेदेखि भारतीय पक्षले पानी बन्द गरिदिएपछी गृहले अहिले विद्युत् आपूर्ति गर्न भारतबाट १३२ किलो भोल्ट बिजुली किनेर आपूर्ति गरेको जानकारी गण्डक पावर हाउसका प्रमुख सुरेश राउतले दिए ।

गण्डक सम्झौताअनुसार वर्षको असोज १५ देखि कात्तिक १५ गतेसम्म नहरको अनुगमनका लागि र चैत्र १५ गतेदेखि वैशाख १५ गतेसम्म नहर मर्मत तथा सरसफाइका लागि बन्द गरिने प्रावधान रहे पनि भारतले हरेक वर्ष ४ देखि ६ महिनासम्म गण्डक नहरमा पानी बन्द गर्ने गर्दछ ।

सम्झौतामा उल्लेख भएको सहमति अनुसार नहरमा पानी बन्द गर्नुपरे नेपाललाई लिखित जानकारी गराएरमात्र बन्द गर्नुपर्ने भए पनि जानकारी नै नगराउने र बुझ्न जाँदा कुनै जवाफ नै नदिने गरेको गण्डक पावर हाउसका प्रमुखले बताए ।

पावर हाउस बन्द हुँदा दैनिक ८ लाख रुपैयाँसम्म राजस्व घाटा लागेको सम्पर्क तथा भूआर्जन कार्यालय गण्डक नगरका भूआर्जन अधिकारी विश्वबन्धु यादवले बताए ।

असमान गण्डक सम्झौताको असमान बुँदामध्येको विद्युत् उत्पादनसँग सम्बन्धित एउटा हो । नेपालमा गण्डक सम्झौताअनुसार १५ मेगावाट उत्पादन गर्ने गण्डक जलविद्युत् केन्द्र स्थापना गरिएको छ भने भारतले बिहारमा १५ मेगावाटको पूर्वी गण्डक जलविद्युत् केन्द्र र बिहारमै साढे १ मेगावाटको त्रिवेणी जलविद्युत् केन्द्र स्थापना गरेको छ ।