×

Live on

रेडियो अर्थ सरोकार

Listen to live radio.

यस्तो छ सिटि मनि एक्सप्रेसभित्रको कालो धन्दा, यसरी हुन्छ हुण्डीको कारोबार ! (फलोअप नम्बर २)

LAXMI SUNRISE BANK
GLOBAL IME BANK

यस्तो छ सिटि मनि एक्सप्रेसभित्रको कालो धन्दा, यसरी हुन्छ हुण्डीको कारोबार ! (फलोअप नम्बर २)

२४ मंसिर २०७३, शुक्रबार

पढ्न लाग्ने समय: ५ मिनेटभन्दा कम

  • अर्थ सरोकार सम्बाददाता 
काठमाडौँ – पछिल्लो समय नेपालमा रेमिट्यान्स किन घट्यो भन्ने तर्क सबैका आ-आफ्नै छ । सरकारी संयन्त्रको आ-आफ्नै तर्क छ भने व्यापारीहरुको आ-आफ्नै तर्क छ । मुलुकको ठुलो अर्थतन्त्रको ठूलो हिस्सानै रेमिट्यान्सले धानीरहेका बेला यसखाले चर्चा परिचर्चा हुनु स्वाभाविक पनि हो।  रेमिट्यान्स घट्दा पूरै देशको अर्थतन्त्रलाई असर गर्ने कुरामा पनि दुइमत छैन ।

आखिर किन घट्यो त रेमिट्यान्स ? विदेश जाने कामदार घट्नु, विदेशमा नेपाली कामदारको माग हुनु लगायतका कारणहरु पर्दा अगाडी आएका छन् । तर त्योभन्दा डरलाग्दो कुरा भने रेमिट्यान्स कम्पनीभित्र हुने गरेको मनपरी र रेमिट्यान्स कम्पनीकै कर्मचारीको मिलेमतोमा हुने हुण्डीको कारोबार भएको स्रोतको दावी छ ।

यस्तै रेमिट्यान्स कम्पनीमध्ये सिटि मनी एक्सप्रेसभित्रको कनाबिजोग कथा हामीले यसभन्दा अघिल्लो अंकमा प्रस्तुत गरिसकेका छौं ।  रेमिट्यान्स कम्पनीको आवरणमा भित्र भित्रै हुण्डीको कारोबार हुने तथ्य समेत हामीले अघिल्लो अंकमा प्रस्तुत गरेका थियौं । आजको अंकमा हामी सिटि मनि एक्सप्रेसमा कसरी हुण्डीको अवैध धन्दा हुन्छ र यसले देशलाइ कसरी घाटा पुर्याईरहेको छ भन्ने कुरा प्रस्तुत गर्दैछौं । 

यस्तो छ सिटि मनि एक्सप्रेस भित्रको कालो धन्दा :
सिटि मनि एक्प्रेसको जापानको घटना हो यो । स्रोतले दिएको जानकारी अनुसार जापानमा कार्यरत सुमन पौडेल (नाम परिवर्तन) ले गत कार्तिक ११ गते नेपालमा कुल २ लाख रुपैयाँ सिटि एक्सप्रेसबाट पैसा पठाए । तर काठमाडौँको सिटि मनि एक्सप्रेसबाट उक्त पैसा निकाल्दा काठमाडौँकै अर्को एक सिटि मनि एक्सप्रेसको साखाबाट पैसा निकालिएको देखियो ।

बुझ्दैजाँदा त्यसरी पैसा पठाउन केहि सस्तो भएको उनका आफन्तले बुझे । यिनी त प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । यसरी रेमिट्यान्सको नाममा हुण्डीको कारोबारको सिकार भएकाहरु थुप्रा छन् नेपालमा । पैसा रेमिट्यान्स कम्पनीबाट नै भनेर आउँछ नेपालमा । तर नेपालमा काठमाडौँको कुनै साखाबाट काठमाडौँको अर्को साखा वा देशभरका अन्य साखामा पैसा पुग्छ । तर विदेशबाट नेपाल पैसा पठाईएकै हुँदैन । अर्थात विदेशमा रहेको रेमिट्यान्स कम्पनीमा उक्त रकम इन्ट्रीनै भएको हुँदैन । यसरी रेमिट्यान्स कम्पनीबाट पठाएको देखिएपनि पैसा नेपालभित्रै चलीरहेको हुन्छ, जसका कारण विदेशबाट आउने रेमिट्यान्सवापतको राजश्व गुमीरहेको छ । अर्थात सिटि एक्सप्रेसभित्र  भित्रै हुण्डीको ठूलो जालो छ । 

करोडौं रुपैयाँ बोकेर बस्छन् यस्ता दलाल, कम्पनीकै कर्मचारीहरु संग्लग्न 
स्रोतका अनुसार रेमिट्यान्स कम्पनीका नाममा नेपालभित्र हुण्डी गर्ने गिरोह नेपालमा करोडौं रुपैयाँ बोकेर बसेका छन् । कतिपय दलालहरु त विदेशमा रहेको रेमिट्यान्स कम्पनीका आफन्त समेत छन् । विशेषगरी जापानमा रहेको सिटि मनि एक्सप्रेसको साखाका कर्मचारीहरुको मिलेमतोमा यस्तो काम हुने गरेको स्रोतको दावी छ ।   स्रोत अगाडी भन्छ, ‘सम्बन्धित निकायले छापा मार्ने हो भने यस्ता सयौं उदाहरणहरु पाउन सकिन्छ । पैसा जापानबाट आएको देखिन्छ तर कारोबार नेपालभित्रै हुन्छ । देशले पाउनुपर्ने राजश्व दलालले खाइदिन्छन् ।  ‘
अवैध रुपमा  करोडौं रुपैया भित्रन्छ नेपाल, तर किन छानविन हुँदैन ? 
विदेशबाट नेपालमा यसरी कति पैसा भित्रन्छ भन्ने खास आंकडा छैन । हुण्डी भएकाले यसको खास आंकडा पनि हुँदैन। तर यसरी करोडौं रुपैयाँ भित्रिने गरेको स्रोतको दावी छ । स्रोत अगाडी भन्छ, ‘राजनीतिक आडमा यसको छानविन हुँदैन । यसको निष्पक्ष छानविन हुने हो भने सिटि मनि एक्सप्रेसका सञ्चालकहरु जेल जानुपर्ने दिन त्यति टाढा छैन । ‘ केहि बर्ष यता यसरी हुण्डीको दलाली गर्नेहरुको संख्या बढेको स्रोतको दावी छ। ‘पहिला यस्तो गैरकानुनी धन्दा गर्ने केहि कम मात्र थिए ।  तर अहिले यस्तो गैरकानुनी धन्दा गरेर छिटो धनी हुनेहरुको संख्या बढेकाले देशको अर्थतन्त्रलाईनै असर गर्ने गरी नेपालको रेमिट्यान्स घटेको हो ।’ स्रोतले अर्थ सरोकारसँग भन्यो ।  

बोल्नै मान्दैन सिटि एक्सप्रेस 
हामीले यसबारे बुझ्न सिटि एक्सप्रेसमा समेत सम्पर्क गरेका थियौं । तर सम्बन्धित विभागमा फोन ट्रान्सफर गराइदिए पनि उक्त विभागको फोन नै उठेन । यसरी सञ्चारकर्मीले प्रतिक्रिया माग्दा फोन नउठाउने र यसबारे प्रतिक्रिया नदिने रबैयाले सिटि एक्सप्रेसभित्रको कालो कर्तुत झनै प्रष्ट भएको छ ।    

हाम्रो अघिल्लो न्यूजस्टोरी :
सिटि एक्सप्रेसमा मनपरी, भित्रभित्रै हुण्डीको कारोबार !

काठमाडौँ – अहिले नेपालमा रेमिट्यान्स किन घटीरहेको छ भन्ने थरिथरिका चर्चा परिचर्चा बाहिर आएका छन् । पर्दा अगाडी विदेशमा नेपाली कामदारको माग घट्नु लगायतका कारण भएपनि विभिन्न रेमिट्यान्स कम्पनीमा हुने गरेको मनपरी, रेमिट्यान्स कम्पनीको बेहाल र रेमिट्यान्स कम्पनीका नाममा हुने हुण्डीको अवैध कारणपनि प्रमुख हुने गरेको छ । यसै बिषयमा हामीले अघिका अंकहरुमा पनि एक रेमिट्यान्स कम्पनीमा हुने गरेको हुण्डीको कारोबारका बारेमा समाचार प्रकाशन गरिसकेका छौं । आजको यो अंकमा हामी नेपालको अर्को रेमिट्यान्स कम्पनीको बेहाल कहानी प्रस्तुत गर्दैछौं ।
निलम्बनमा परेकादेखि मेनपावरवालाको हालीमुहालीले संस्थाको विजोग :
‘भष्ट्राचारको आरोपमा निलम्बनमा परी सफाई पाएको भनिएका डोलराज शर्माको सिटि एक्प्रेसमा अहिले गतिलै हालीमुहाली छ ।’ स्रोत भन्छ, ‘डोलराज शर्मा र एसओएस मेनपावरका संचालक होम बहादुर गुरुङको हालिमुहाली सिटि एक्प्रेसमा हुने गरेको छ । सिटि एक्सप्रेसका उपाध्यक्ष समेत रहेका डोलराज यसअघि नेपाल सरकारको अधिकृत पदमा रहंदा भ्रष्टाचार प्रकरणमा मुछिएका थिए । ‘लामो समय निलम्बनमा परेका उनले पछी पैसा र पावरकै भरमा आफ्नो मुद्धालाई किनारा लगाएका थिए ।’ स्रोत अगाडी भन्छ, ‘ पैसाका अगाडी कसैको पनि केहि नलाग्ने रहेछ, उनले थुप्रै कालो धनलाई रेमिट्यान्सका नाममा सेतो बनाइरहेका छन् भने खास रेमिट्यान्सबाट भित्रनुपर्ने पैसालाई भने अवैध तरिकाबाट भित्र्याएर आफु मोटाउने काम गरिरहेका छन् ।’

अख्तियारदेखि आन्तरिक राजश्व विभागसम्म उजुरी :
यतिबेला सिटि एक्सप्रेसका नाममा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगद्केही आन्तरिक राजश्व विभागसम्म उजुरी परेको स्रोतको दावी छ । ‘तर शक्तिकेन्द्रकै आडमा मनपरी गर्ने सञ्चालक रहेकाहरुले सिटि एक्सप्रेसलाई बर्बाद बनाइरहेका छन् भने रेमिट्यान्स कम्पनीका नाममा मनपरी गरिरहेका छन् ।’ स्रोतले अर्थ सरोकार डटकमसँग भन्यो । स्रोत अगाडी भन्छ, सिटि एक्प्रेसका सञ्चालकविरुद्ध सपत्ति सुद्धिकरण आयोगमा समेत उजुरी परेको छ । आयोग कसैको प्रभावमा परेन भने सिटीका सञ्चालकहरु जेल जाने निश्चित छ । ‘ 

भित्रभित्रै हुण्डीको कारोबार 
रेमिट्यान्स कम्पनीका नाममा भित्र भित्रै हुण्डीको कारोबार हुने गरेको आइएमइ भित्रको कालो धन्दाबारे अर्थ सरोकार डटकमले यसअघि नै समाचार प्रकाशन गरिसकेको छ । अहिले रेमिट्यान्स कम्पनीका नाममा सिटि एक्सप्रेसमा पनि त्यस्तै प्रकृतिको गलत काम हुने गरेको स्रोत बताउँछ । ‘विभिन्न देशबाट सिटि एक्सप्रेसका नाममा पठाइएको रकम सिटि एक्प्रेसको सिष्टममानै नाछिराइ नेपालमा रहेका दलालमार्फत हुण्डीको कारोबार हुने गरेको छ । स्रोतले भन्यो । स्रोत अगाडी भन्छ, ‘राष्ट्रका गहनाका रुपमा रहेका कलाकारलाई प्रयोग गरेर सिटि एक्सप्रेसले आफ्नो ब्राण्ड त बनाउन खोजेको छ तर भित्र भित्रै कम्पनी खोक्रो भईसकेको छ ।’ 

मेनपावरका सञ्चालकसमेतको लगानी र यस्तो मनपरी :
सिटी एक्सप्रेसमा एसओएस म्यानपावरका संचालक हेमबहादुर गुरुङको समेत लगानी रहेको छ । एसओएस मेनपावरले ठगी गरेको भन्दै वैदेशिक रोजगार विभागमा थुप्रै उजुरी परेपछि एकाएक विवादमा आएका सञ्चालक हेमबहादुर गुरुङले सरकारले तोके भन्दा बढी पैसा लिएर सयौं नेपालीहरुलाई ठगेको आरोप विदेश जाने थुप्रै नेपालीहरुले लगाएका छन् । तर तीनै गुरुङ सिटि एक्सप्रेसका लगानीकर्ता छन् । ‘गुरुङले सञ्चालान गरेको मेनवापरले बर्षौंदेखि लाखौँ राजस्व समेत छलिरहेको छ ।’ स्रोतले अर्थ सरोकार डटकमसँग अगाडी भन्यो, ‘सिटी एक्सप्रेसका प्रवन्ध निर्देशकका रुपमा रहेका चन्द्र टन्डन पनि गृहमन्त्री विमलेन्द्र निधिसँग राम्रै साठँगाठ रहेका उनले पावरको आडमा पछिल्लो समय प्रहरी अधिकृतहरुलाई रवाफ देखाउने, धम्काउने, हुन्डीलाई प्रसय दिने जस्ता गलत धन्दा गरिरहेका छन् ।’

समाचारलाई सन्तुलित बनाउन हामीले सिटि एक्प्रेसमा यस बिषयमा बुझ्ने प्रयास गरेका थियौं । जवाफमा आफुलाई यसबारे थाहा नभएको भन्दै फोन उठाउने कर्मचारीले सम्बन्धित विभागमा फोन ट्रान्सफर गर्ने त भनिन् तर ट्रान्सफर गरिएको फोन भने उठेन ।  


र हामी निरन्तर खोजीमा छौं… 
देशमा रेमिट्यान्स घटीरहेको चर्चा परिचर्चा भइरहेका बेला जिम्मेवार रेमिट्यान्स कम्पनीमा भने मनपरी चलेको छ । सिटि एक्प्रेस भित्रका यस्ता थुप्रै कर्तुतबारे हामीले अनुसन्धान गरिरहेका छौं र केहीको प्रमाण समेत फेला पारेका छौं । सिटि एक्प्रेसबाट हुने कर छली लगायतका विषय हामी आगामी अंकमा प्रस्तुत गर्दैछौं।
CITIZEN LIFE INSURANCE
Hamro Parto AD
KAMANA SEWA BIKAS BANK

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

एक्स्क्लुसिभ स्टोरी