• सन्दीप पौडेल 

विदुतीय माध्यमबाट अर्थात अनलार्इन सेवा मार्फत लगानीकर्ताले दोस्रो बजारमा अनलार्इन ब्रोकरको सहायताले धितोपत्र खरिदबिक्रीगर्ने प्रणालीलार्इ अनलार्इन ट्रेडिङ भनिन्छ । यस प्रणालीमा विद्दुतीय सिस्टमसँग अाबद्धरही पूर्णरूपले कारोबार अनलार्इन ब्रोकरमार्फत हुनेगर्दछ । छिमेकीमुलूक भारत लगायत अन्य विश्वबजारमा यो प्रणालीको थालनी भर्इसकेको छ तर नेपालमा भने यो प्रणाली चाडोभन्दा चाडो भित्रयाउन नेपाल स्टक एक्सचेन्जले पहल गरिरहेको छ। 

यो प्रणाली विशेषगरी अनलार्इन कारोबार मञ्जको (Online Trading Platform) सहायताले कारोबारको प्रकिया अर्थात धितोपत्रको खरिदबिक्री अभैातिक र सुरक्षितरूपले हुने गर्दछ। अनलाइन ट्रेडिङ पद्दतिमा ट्रान्जेक्सन सुरक्षालार्इ(Transaction Security)पनि विशेष महत्व दिर्इन्छ। त्यस्तै यस प्रणालीमा मुद्रा(Currency), Commodities अादिकोपनि कारोबारलार्इ प्राथमिकतामा राखिन्छ। यस प्रकारको प्रणालीले बजारमा प्रविधिको क्रान्तिलार्इ तिव्रता प्रदानगर्नुको साथै विश्वभरबाट कुनैपनि समयमा कारोबारगर्न सकिन्छ। यसले दैनिक जीवनमा मानिसको श्रम र समयको बचतमा मद्दत पुर्याउन्छ। 

अनलाइन ट्रेडिङ प्रणालीका केही फाइदाहरू:

१) कम शुल्क : अनलाइन ट्रेडिङको एक स्पष्ट लाभ मध्ये एक हो लेनदेन लागत मा कमी फलत: पारम्परिक ब्रोकर कम्पनीसंग जोडेको अधिक शूल्कमा कमी।

२) अधिक नियन्त्रण र लचीलापन :अनलाइन ट्रेडिङको साथ, तपाईंले अाफ्नो कारोबार लगभग छिट्टै गर्न सक्नुहुन्छ।

३) ब्रोकरको झनझटबाट बच्ने क्षमता : तपाईंको हातमा कारोबार लिएर तपाईंले ब्रोकरको झनझट हटाउन सक्नुहुन्छ। झनझट कहिलेकाहीँ हुन्छ जब ब्रोकरले तपँार्इलार्इ वित्तीय सल्लाह दिन्छ जसले दलाललाई लाभ गर्दछ।

४) अनलाइन उपकरणहरूमा पहुँच : थुप्रै अनलाइन ब्रोकर कम्पनीले ग्राहकहरूलाई बहुमूल्य जानकारी प्रदान गर्न र कारोबार अनुकूल गर्न मद्दत गर्ने उपकरणहरूको प्रभावशाली सूट प्रदान गर्छन्।

५) वास्तविक समयमा लगानीको निगरानीमा विकल्प : धेरै अनलाइन ट्रेडिङको साइटहरूले सेयरबजारका उद्धरणहरू र ट्रेडिङ प्रणालीको जानकारी प्रदान गर्दछ जसले मानिसहरूलाई सजिलो बनाउँछ। यसले समयसमयमा अाफ्नो लगानीको निगरानी राख्न मद्दत पुर्याउन्छ।

६) कारोबारमा पार्दशिता : अनलाइन ट्रेडिङ प्रणालीमा अाफ्नो हरेक कारोबारको पार्दशिता हुन्छ। 

अनलाइन ट्रेडिङ प्रणालीका केही बेफाइदाहरू:

१) धेरै छिटो लगानी गर्न सजिलो र अावेशको डर : किनकि अनलाइन ट्रेडिङ अत्यन्तै सजिलो छ – तपाई मूलतया बटन थिच्नुहुन्छ – खराब लगानी छनौट गर्ने वा अधिक लगानीगर्ने खतरा रहेको हुन्छ।

२) इन्टरनेट-निर्भर : अनलाइन व्यापारको प्रकृति भनेको अन्ततः तपाईं आफ्नो इन्टरनेट जडानको दयामा हुनुहुन्छ। यदि इन्टरनेट जडान धेरै ढिलो छ वा अवरोध छ भने, तपाईं सम्भावित महत्त्वपूर्ण वा आकर्षिक कारोबार गुमाउन सक्नुहुन्छ।

३) कमप्युटरमा गलत थिच्नाले खरिदबिक्रीमा समस्या : कम्प्युटरमा खरिद र बिक्री गर्ने प्रकियामा गलत थिच्नाले कारोबारमा अनावश्यक त्रुटिहरू देखिन्छन्।

४) अनुशासन : अनलाइन ट्रेडिङले विभिन्न बजारहरूमा पहुँच प्रदान गर्दछ। एक लगानीकर्ताको भावनात्मक अवस्था निरन्तर रूपमा सम्बोधित हुँदैछ भने डर र लोभले प्रायजसो प्रतिभाशाली कारोबार चलाउँदछ।