- अर्थ सरोकार सम्बाददाता
काठमाडौँ । ब्रोकरहरुले लगानीकर्ताहरुलाई दुख दिने गरेको खबर नौलो पक्कै होइन । अझ ब्रोकर हाउसहरुमा विभिन्न खालका झन्झट लगानीकर्ताहरुले व्यहोर्नुपरेको तथ्य पनि नौलो होइन । विभिन्न बहाना गरेर, समयमा पैसा नदिने, प्रविधिलाई दोष देखाएर पैसा होल्ड गर्ने, हिसाबकिताब गडबड गर्ने लगायतका बदमासी ब्रोकरहरुबाट बिगत लामो समयदेखि नै हुँदै आएको छ ।
हुन पनि, ब्रोकरहरुको यस्तो रबैया यसकारण पनि जारी छ कि, नेपालका ब्रोकरहरुलाई कारवाही गर्ने आँट धितोपत्र बोर्डले हत्तपत्त गर्न सक्दैन । ब्रोकरहरुले लगानीकर्तालाई जति नै दुख दिएपनि धितोपत्र बोर्डले कारवाही गर्न नसक्दा लगानीकर्ताहरु थप मारमा परेका छन् । अझ ब्रोकरहरुकै रोजाईका मान्छे भनेर चिनिएका भीष्मराज ढुंगाना बोर्डमा अध्यक्ष भएर आएपछी त ब्रोकरहरुको बदमासी झन् दिनमा दुईगुणा, रातमा चौगुणा बढेको छ ।
अझ लकडाउनका समयमा त कोरोना संक्रमणलाई बहाना देखाएर ब्रोकरहरुले समयमा पैसा नहालिदिने, हिसाब गडबढ गरिदिने, लामो समय पैसा होल्ड गरिदिने, र फोन पनि नउठाउने गरिरहेका छन् । नियामक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डले लगानीकर्ताको पैसा समयमा नै दिनु भनेर विज्ञप्तिसमेत जारी गरेको छ भने केहि लगानीकर्ताले समयमा नै हामी पैसा दिन्छौं भनेर सूचनासमेत निकालेका छन् । तर यहि बजारमा रहेका केहि ब्रोकरहरुको रबैयाले यसरी सिमा नाघीसक्यो कि उनीहरु सेयर कारोबार गर्ने ब्रोकर कम र लगानीकर्तालाई दुख दिने ब्रोकर बढी भएका छन् ।
तर अत्याचारले सिमा नाघेपछी ब्रोकरहरुको दादागिरी बढेपछी लगानीकर्ताहरु बोल्न थालेका छन् । ब्रोकरहरुको अत्याचारबारे अर्थ सरोकारले विभिन्न तथ्य सार्वजनिक गर्न थालेपछि लगानीकर्ताहरुले अर्थ सरोकारलाई फोन गर्दै आफु पनि पीडीत भएको बताईरहेका छन् । अझ अर्थ सरोकारले समाचार सार्वजनिक गरेपछि कतिपयले आफ्नो समस्या समाधान भएको र ब्रोकरहरुले पैसा हालिदिएकोसमेत बताईरहेका छन् ।
उदाहरण नम्बर १
हाल प्रवाशमा बस्ने एक लगानीकर्ताले ब्रोकर नम्बर ४२ अर्थात सनी सेक्युरिटिजको मनपरीबारे खुलेरै सामाजिक संजालमा लेखे । यस विषयमा अर्थ सरोकारले समाचारसमेत सार्वजनिक गरेपछि अन्तत: उनले आफ्नो पैसा पाएका छन् । नियमत: टि प्लस टुको व्यवस्था भएपनि ब्रोकरहरुले लामो समयसम्म पैसा नहालेर लगानीकर्ताहरुलाई दुख दिने गरेका छन् । अझ हिसाबसमेत गडबढ हुँदा लगानीकर्ताहरु मारमा पर्ने गरेका छन् ।
लगानीकर्तालाई सबैभन्दा बढी दुख दिने कम्पनीमा शनी सेक्युरिटिज पर्ने गरेको देखिएको छ । जनस्तरबाट आउने अधिकांस गुनासो शनि सेक्युरिटिजलाई नै लिएर हुने गरेको छ । तर धितोपत्र बोर्डले यो ब्रोकर कम्पनीलाई कारवाही गर्न त के कारवाही गर्न सोच्न पनि सक्ने अवस्था नरहेको जानकारहरुको ठम्याई छ ।
उदाहरण नम्बर २ :
यस्तै शनिबाट पीडीत भएका अर्का लगानीकर्ता पनि अर्थ सरोकारको सम्पर्कमा आएका छन् । उनी शनिले अहिले सार्है दुख दिने गरेको र फोन समेत नउठाउने गरेको गुनासो गर्छन्। पहिलाको तुलनामा शनिको सेवा निकै खराब भएको उनको तर्क छ ।
उदाहरण नम्बर ३ :
ब्रोकरहरुको बदमासी यतिसम्म बढेको छ कि धेरै ब्रोकरहरुमा हिसाबकिताब नै गडबड भईरहेको छ । एउटा मूल्यमा किनेको सेयरको सेटलमेन्ट ब्रोकरहरुले अर्कै मूल्यमा गरिदिने र यसबारे गुनासो गर्दा फोन नै नउठाउने गरिरहेका छन् ब्रोकरहरु । जसले गर्दा एकातर्फ बुझ्ने लगानीकर्ताहरुसमेत मारमा परेका छन् भने धेरै नबुझ्ने लगानीकर्ताहरुको पैसा नै गडबड भईरहेको छ ।
उदाहरण नम्बर ४ :
पैसा समयमा नआउने समस्या त भई नै हाल्यो, पैसासमेत जोखि, जोखि र लगानीकर्ता गिज्याउनेगरी हालिरहेका छन् ब्रोकरहरुले । ४० हजार आउनुपर्ने ठाउँमा १४ हजार पठाउने, लाख रुपैयाँ पठाउनुपर्ने ठाउँमा केहि हजार मात्र पठाउने गरिरहेका छन् ब्रोकरहरुले । यस्तो गर्ने ब्रोकरहरुमा सबैभन्दा बढी समस्या र गुनासो ब्रोकर नम्बर २१ लाई लिएर छ । ब्रोकर नम्बर २१ अर्थात मिदास स्टक ब्रोकीङ कम्पनीले लगानीकर्ताहरुलाई हदैसम्मको दुख दिइरहेको चौतर्फी गुनासो बढ्दा पनि न कम्पनीले आफ्नो सेवाको गुणस्तर सुधारेको छ, न नियामकले यस्तो गुनासो उपर केहि कारवाही गर्ने आँट गरेको छ ।
यसरी ब्रोकरहरुको मनपरी बढ्दा पनि न उजुरी गर्ने चेतना छ लगानीकर्तासंग न उजुरी गरे पनि काम हुन्छ । न ब्रोकरहरुको समस्याबारे धितोपत्र बोर्ड गम्भीर बनेको छ, न ब्रोकरहरुले आफ्नो समस्याको समाधान गर्छन्। अन्तिममा लगानीकर्ताहरु नै मारमा परिरहेका छन् ।
हामीले उल्लेख गरेका पात्रहरु त प्रतिनिधि पात्रहरु मात्र हुन् । यसरी लगानीकर्ताहरुलाई मारमा पार्ने कुनै पनि ब्रोकर हाउसहरुलाई नियामकले गतिलो नियमन गर्न नसक्दा लगानीकर्ताहरु ठुलो मारमा परिरहेका छन् । नियमले भनेको समयमा अधिकांस ब्रोकरहरुले पैसा हालिदिने गरेका छैनन् । त्यसमाथि पनि लगानीकर्ताहरुलाई दुख दिने तर सेवा नदिने ब्रोकरहरुको रबैयाले लगानीकर्ताहरु मारमा परिरहेका छन् । प्रत्येक कारोबारमा मोटो रकम कमिसनमार्फत लिने तर लगानीकर्ताकै पैसापनि समयमा नहालिदिने प्रवृतिलाई धितोपत्र बोर्डको कमजोर नियमनले झन् मलजल गर्दा लगानीकर्तालाई ब्रोकरहरुले खाए खा नखाए घिच भन्ने शैलीको व्यवहार गरिरहेका छन् ।
हेर्नुहोस् यसै विषयमा तयार अर्थ सरोकार टेलिभिजन कार्यक्रम :
