• अर्थ सरोकार सम्वाददाता

नयाँ आर्थिक वर्ष २०७८/७९ शुरु भएसँगै दोश्रो बजारमा आईतबार पहिलो कारोबार हुँदै छ । आज साउन ३ गते देखि नै विभिन्न तीन नयाँ नियम लागू हुने सेयर बजार सञ्चालक नेपाल स्टक एक्स्चेञ्ज नेप्सेले जनाएको छ । नियामक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्ड तथा सरकारले गरेको व्यवस्थालाई कार्यान्वयन गर्दै नेप्सेले आजदेखिको सेयर कारोबारमा तीन नयाँ नियम व्यवस्था लागू गर्ने भएको हो ।

जसमध्ये आजैदेखि प्रिओपन सेसनको कारोबार सीमा घटेर लागू हुने भएको छ । नियामक निकायले नियमित कारोबार हुनुभन्दा अघि अर्थात प्रिओपन सेसनको कारोबार सीमा घटाएर २ प्रतिशतमा झारेसँगै नेप्सेले आजदेखि कार्यान्वयनमा ल्याउन लागेको हो ।

यससँगै उक्त समयमा कारोबार गर्ने लगानीकर्ताले अधिकतम २ प्रतिशत मात्रै घटबढ भएर धितोपत्र किनबेच गर्न पाउने छन् । यसअघि उक्त सीमा अधिकतम ५ प्रतिशत रहेको थियो । यो नयाँ व्यवस्था कार्यान्वयन पश्चात सेयर मूल्यमा भइरहेको अस्वभाविक उतारचढाव न्युनिकरण भई प्रिओपनको कारोबार थप व्यवस्थित हुने बोर्डले जनाएको छ ।

अर्को, बजारमा कारोबार हुँदाको मूल्य परिवर्तन सीमा पनि घटेर आजैदेखि लागू हुँदै छ । न्युनतम मूल्य परिवर्तन एक रुपैयाँ रहेको उक्त सीमा घटेर १० पैसामा झरेको छ । यससँगै लगानीकर्ताले कुनैपनि धितोपत्र किनबेचमा न्युनतम एक रूपैयाँको मोलमोलाई न्युनतम १० पैसामा गर्न पाउने भएका छन् । न्युनतम मूल्य परिवर्तन सीमा १० पैसाँ हुँदा लगानीकर्ताले प्रतिस्पर्धी मूल्य प्राप्त गर्न सक्ने बोर्डले जनाएको छ ।

त्यसैगरी, पुँजीगत लाभकरमा पनि नयाँ व्यवस्था लागू भएको छ । सरकारले नयाँ आर्थिक वर्षदेखि पुँजीगत लाभकर न्युनतम ५ प्रतिशत र अधिकतम ७.५० प्रतिशत लागू गर्ने व्यवस्था गरेसँगै आजदेखिको कारोबारमा उक्त व्यवस्था लागू हुने भएको छ ।

यो व्यवस्थासँगै, अल्पकालीन लगानीकर्ता अर्थात ३६५ दिनसम्म सेयर होल्ड गर्ने ले ७.५ प्रतिशत पुँजीगत लाभकर तिर्नुपर्ने छ । र, त्यो भन्दा बढी अवधि होल्ड गर्ने दीर्घकालीन लगानीकर्ताले ५ प्रतिशत नै लाभकार तिर्नुपर्ने छ ।