काठमाडौं । ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाई मन्त्री पम्फा भुसालले विद्युतको आन्तरिक खपत वृद्धि गर्न सरकारले आवश्यक काम अगाडी बढाएको बताउनुभएको छ । सोमवार ललितपुरमा आयोजित ‘जलविद्युत परियोजनामा बाढी पूर्व सूचना प्रणालीको व्यवस्था तथा स्थानीय निकायहरुसँगको सहकार्य र समन्वय’ विषयक कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्नुहुँदै मन्त्री भुसालले विद्युतको आन्तरिक खपत वृद्धिका लागि सरकारले आवश्यक कदम अगाडी बढाइरहेको बताउनुभएको हो । नेपाल नविकरणीय ऊर्जाका लागि दक्षिण एसियाकै केन्द्र बन्न लागेको उल्लेख गर्दै उहाँले जलविद्युत आयोजनाहरुको निर्माणको काम उत्साहित रुपमा अगाडी बढिरहेको बताउनुभयो । सरकारले सन् २०२८ सम्ममा १५ हजार मेघावाट जलविद्युत उत्पादन गर्ने लक्ष्य साथ काम गरिरहेको उहाँले बताउनुभयो । मन्त्री भुसालले जलविद्युत आयोजनाहरु गुणस्तरीय र दिगो बन्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । उहाँले छिमेकी राष्ट्रहरुलाई विद्युत निर्यात गर्न आवश्यक नीति, नियम र वातावरण पनि तयार गरिएको स्पष्ट पार्नभयो ।

उहाँले भन्नुभयो – ‘सरकारले सन् २०२८ सम्म १५ हजार मेघावाट जलविद्युतको विकास गर्ने लक्ष्य अनुरुप हाम्रो मन्त्रालयले त्यो काम गरिराखेको छ । देशमा उत्पादित विद्युतको आन्तरिक खपत वृद्धि तथा व्यवस्थापन विश्वसनीय बनाउन सरकारले आवश्यक कदम पनि अगाडी बढाइराखेको छ । वर्तमान परिस्थितिमा नविकरणीय ऊर्जा विश्वकै लागि अपरिहार्य आवश्यकता रहेको हामीले देखेका छौँ । छिमेकी राष्ट्रका साथै समग्र दक्षिण एसियाकै लागि पनि नेपालको नविकरणीय ऊर्जा केन्द्र बन्ने हामीले देखिराखेका छौँ । सो को लागि नेपालले जलविद्युत आयोजनाहरुको निर्माण एउटा उत्साहसित काम अगाडी बढाएको छ । हाल नेपालमा विभिन्न आयोजनाहरुको निर्माणमा उल्लेखनिय प्रगति भइरहेतापनि पुरै आयोजनाहरु उत्पादन बढी केन्द्रीत हुने आभाष हुन्छ । हामी जलविद्युत आयोजनाहरुलाई दिगो बनाउने तर्फ उन्मुख हुनु जरुरी छ । गुणस्तरीय जलविद्युत आयोजना बन्नु हाम्रो राष्ट्रका निम्ति पनि आवश्यक छ । नेपाल सरकारले पनि देशमा उत्पादित विद्युतलाई देशभित्रै खपत बढाउन तथा छिमेकी राष्ट्रलाई निर्यात गर्न आवश्यक नीति, नियम र वातावरण तयार गरिरहेको र जलविद्युतलाई दिगो विकासका निम्ति प्रयास गरिरहेको कुरा यहाँहरुलाई विदित नै छ । पछिल्ला घटनाक्रमहरु नियाल्दा जलवायु परिवर्तनका कारण उत्पन्न भएको र हुने जोखिमहरु र सो को उचित व्यवस्थापन नेपालका लागि चुनौतीको विषय देखिएको र त्यसको प्रत्यक्ष असर हाम्रा नदिनाला तथा वरपरका बस्तीहरुमा उच्चतम देखिन्छ । बाढी, पहिरोजस्ता प्रकोपहरुका कारण ठुलो जनधनको क्षति हुन पुगेको र सो बाट जलविद्युत आयोजनाहरुमा समेत निकै असर परेको छ । त्यसैले जलविद्युत आयोजनाहरु गुणस्तरीय र भरपर्दो तवरले निर्माण गर्न विभिन्न प्रकोपका कारणहरुबाट आइपर्ने जोखिमलाई सुरक्षित राख्न आवश्यक कदमहरु अपनाई आयोजनाको दिगो विकास गर्न अत्यन्तै आवश्यक छ । जलविद्युत आयोजनाहरु सुरक्षित नभएमा नेपालको अर्थतन्त्र नै जोखिममा छ ।’

मन्त्री भुसालले देशको अर्थतन्त्र जलविद्युतको केन्द्रमा रहेको बताउनुभयो । देशभित्रका नीजि क्षेत्र, सबै वित्तिय क्षेत्र र अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रको समेत लगानी विद्युतमा रहेकाले सो लगानीलाई जोखिममा पर्न दिनु नहुने उहाँले बताउनुभयो । सरकारले जोखिम न्युनिकरण गरी आयोजना निर्माण गर्नका लागि आवश्यक नीति तथा निर्देशिका बनाउन र विभिन्न निकायहरुसँग समन्वय गरी आवश्यक पहल गरिरहेको उहाँको भनाई छ । उहाँले जल तथा मौसम विज्ञान विभागमार्फत् देशभर भएका जल तथा मौसम स्टेशन तथा नयाँ स्टेशनहरु थप गरी अझ वैज्ञानिक र विश्वसनीय रुपमा अगाडी बढ्ने पनि बताउनुभयो । हेर्नुहास् भिडियोः