काठमाडौँ । कुनै समय यस्तो थियो, दशैं आउँदा के खुसी हुन्थे र बच्चाहरु, जति खुसी बेलुकी बत्ती आउँदा हुन्थ्यो । सिलिङमा रहेको बत्ति झ्याप्प बलेपछि केटाकेटीहरु, आयो, आयो भनेर यसरी चिच्याउँथे, मानौं उनीहरुलाई लाखौँको चिठ्ठा परेको छ र चिट्ठाको पैसा दिने मान्छे घरमै आएको छ । गरिखानेहरुलाई पनि उस्तै गाह्रो थियो । देशमा लोड सेडिङ चलिरहँदा केटाकेटीले पढ्न पाएनन्, गरिखानेले अवेरसम्म काम गर्न पाएनन्, होटल रेष्टुरेन्ट चलाउनेले ब्याट्री, इन्भर्टर र जेनेरेटरमा मोटो रकम खर्च गर्नुपर्यो, काम गर्छु भन्ने जनताले काम गर्न पाएनन् । पाए त चोरहरुले बिजनेश पाए, प्राधिकरणका तत्कालीन हाकिम र नेताहरुले इन्भर्टर व्यापारीबाट कमिसन पाए, नेताहरुले तिनै लोड सेडिङ माफियाहरुबाट घुस पाए, विपन्न बर्गले दुख पाए । र सबैले बुझ्नुपर्ने तथ्य के छ भने जनतालाई अँध्यारोमा राखेर यहि बेला केहि ठुला उद्योगहरुले २४ सै घण्टा बिजुलीको उपभोग गरिरहेका थिए ।
तर बस्, एउटा सहि मान्छे सहि ठाउँमा पुग्दा लोडसेडिङ केहि महिनामै निमिट्यान्न भयो । हो, कुलमान घिसिङ्ग नेपाल विद्युत प्राधिकरणको प्रबन्ध निर्देशक हुनेबित्तिकै देशले उज्यालो मुहार पायो । दिनमा १८ घण्टा बत्तीको सेडुल हेरेर पढेको पुस्ताले भनेको लोडसेडिङको भोगाई अहिलेको केटाकेटी पुस्ताले नपत्याउनेजस्तै भएको छ । नेता र हाकिम मिलेर लुटी लुटी बिजोग बनाइएको नेपाल विद्युत प्राधिकरण अहिले अरवौं नाफामा छ । र हिसाब खोज्दै जाँदा देखियो यस्तो पनि कि, जनतालाई अँध्यारोमा राखेर ठुला उद्योगीहरुले चलाएको बिजुली वापतको रकम ठुला उद्योगीहरुले तिरेकै रहेनछन् । र कुलमानले सोहि बक्यौता रकम असुल गर्न खोज्दा अहिले ती व्यापारीहरु कहिले नेताको दैलो पुगिरहेका छन्, कहिले शक्ति केन्द्रहरुमा भैलो खेलिरहेका छन् । सरकार तिनै उद्योगीले चलाएझैँ भान हुनेगरी सरकार पनि जनतालाई अँध्यारोमा राखेर सिमित व्यापारीले चलाएको बिजुलीको पैसा नतिर्दा पनि उनीहरुकै पक्षमा चलिरहेको छ । र त देशमा यस्तो भईरहेको छ, कुलमान बक्यौता तिर भनेर लाइन काट्छन्, उद्योगी तिर्नुपर्दैन भनेर ढाँटछन् । लाइन काटिएको १० दिनसम्म उनीहरुलाई खासै केहि फरक पर्दैन । कारण, १५-२० दिनसम्मका लागि उनीहरुलाई व्यापार गर्ने स्टक हुन्छ । जव स्टक सक्किदै जान्छ, तव उनीहरुको रुवाबासी सुरु हुन्छ । त्यसपछि सरकारले फेरी बिजुली जोडिदिने निर्णय गर्छ र उर्जा मन्त्री स्वयम् अध्यक्ष हुने प्राधिकरण बिचराको पात्र हुन्छ र लाइन जोडीदिन्छ ।
र यसपाली पनि यस्तै भएको छ । कुलमानले बक्यौता तिर्न आउनु भनेको कुरा नटेरेपछि उद्योगीको लाइन काटिएको थियो । तर बक्यौता तिर्नुभन्दा सरकारलाई गुहार माग्न सस्तो र सहज पर्ने भएपछि उद्योगीहरु सरकारसँग हारगुहार गर्न गए र सरकारले फेरी बिजुली लाइन जोडिदिने निर्णय गर्यो । तर यो लाइन जोड्ने र काट्ने लुकामारीले नेपाल विद्युत प्राधिकरणलाई भने थिलोथिलो बनाएको छ । अझ सिधा भन्दा कुलमान आउँदा जस्तो बिजोग थियो प्राधिकरणको, फेरी त्यस्तै बनाउने प्रपन्च भईरहेको छ ।
आजकल त पैसा नतिरेर बिजुली बत्तीको लाइन काट्न कसैकहाँ गयो भने जनताहरु हामीले हजार तिर्न नसक्दा के बिजुली काटेर पुरुषार्थ देखाउँछौ बरु उद्योगीहरुको अरवौं रुपैयाँ उठाएर देखाउ भन्दै बचन लगाउन थालेका छन् । नमाने हातपातमा उत्रन थालेका छन् । प्राधिकरणका कर्मचारीलाई पनि जनताले बोलेको कुरा सहि नै हो जस्तो लाग्छ र लागेको छ । अनि उनीहरु, लाइन नकाटी फर्कन्छन् । कतिपय ठाउँमा जवार्जस्ती लाइन काट्न खोज्दा प्राधिकरणका कर्मचारीहरुले कुटाइसमेत खाएका छन् । यसले प्राधिकरणको बिजुली भुक्तानी जनताकै तहमा घटेको छ । छन पनि जनताको तर्कमा दम छ । उद्योगीहरुले नचाहेर नतिरेको बिजुलीको पैसा नउठाउने अनि जनताले नसकेर नतिरेको पैसाचाहिं असुल्न खोज्ने ? यो तर्कशील तर्कका बीच अहिले प्राधिकरण तहसनहस हुने अवस्थामा छ । बुधबारको पत्रकारसम्मेलनमा त कुलमानले सार्है बुझिनेगरी प्राधिकरणको यो स्थितिका बारे सविस्तार बोलिदिएका छन् ।
पछिल्लो समय कुलमानलाई गलत देखाउन र आफुले तिर्नुपर्ने अरवौं रुपैयाँ नतिर्न ठुला उद्योगीहरुले मिडिया ट्रायलसमेत गरिरहेका छन् । कुलमानले गलत गरे भन्ने लेख्न बोल्न लगाएर आफ्नो स्वार्थ पूरा गरिरहेका छन् । केहि मुठीभरका मिडियाहरु बिज्ञापनदाताको नुनको सोझो गर्ने बहानामा कुलमानको उछितो काटिरहेका छन् । तर, सत्य यहि हो, उद्योगीहरुले पैसा तिर्नुपर्छ, र सो रकम प्राधिकरणले उठाएरै छोड्नुपर्छ । कतिपयले कुलमानले पठाएको बिल नै फर्जी भएको अफवाह फैलाईरहेका छन् । जवकि उनले पठाएको बिल सत्य हो र उद्योगीको बक्यौता बाँकी छ भन्ने तथ्य सबैजसो ठाउँबाट प्रमाणित भईसकेको छ ।
अहिले एउटा तप्का जसरी पनि कुलमान घिसिङ्गलाई नेपाल विघ्युत प्राधिकरणबाट हटाउन चाहान्छ । कसैलाई कुलमानलाई हटाएर आफ्नो मान्छे राख्नुछ, कसैलाई कुलमान हटेपछि इन्भर्टर र व्याट्रीको पूरानो व्यापारमा फर्केर करोडौं कमाउनुछ, कतिलाई तिनै व्यापारीबाट घुस असुलेर काठमाडौँमा घर बनाउनुछ, कतिपयलाई कुलमान हटाएर आफ्नो राजनीतिक स्वार्थ पूरा गर्नुछ । रिलायन्सजस्ता उद्योगीलाई कुलमानलाई घुँडा टेकाएर विद्युत बक्यौता नतिर्नु छ र जनताबाट महँगो मूल्यमा आइपीओ भन्दै पैसा उठाउनुछ । त्यसैले पनि कुलमानलाई जनताको साथ चाहिएको छ । व्यापारीको पन्जामा सरकार चल्दोरहेछ भनेर देशलाई सरापेर देश छोड्नेहरुलाई फर्काउन पनि, माफियाहरुलाई थर्काउन पनि, देश बिकासका लागि पनि, समाधानको निकासका लागि पनि अहिले कुलमानलाई जनताको साथ चाहिएको छ । र कुलमान स्वयमले यसको आशय प्रकट गरिरहेका छन् ।
सरकारले किन लाइन जोड्यो, यो जनताले बुझिसके । बक्यौता तिर्न भन्दा नेतालाई चन्दा दिन सस्तो पर्छ भन्ने व्यापारीको मनोविज्ञानबारे पनि जनतालाई चेत भईसक्यो । तर कुलमान जसरी पनि बिजुलीको बक्यौता उठाएरै छोड्छु भनेर लागेका छन् । सायद यो युगले नेपालभूमिमा कुलमानजतिको कर्मशील मान्छे पाउन गाह्रो छ । तयसैले पनि उनलाई जनजनले साथ दिन आवश्यक छ । (भिडियो)
