- प्रनिश थापा / अर्थ सरोकार डटकम
काठमाण्डौ – चालु आर्थिक वर्षको पहिलो सात महिनामा चितवनमा २४ जना नयाँ कुष्ठरोगी भेटिएका छन् । ‘समयमै कुष्ठरोगको उपचार गरौँ, अपांगता हुनबाट बचौँ’ भन्ने नारासहित जनस्वास्थ्य कार्यालय चितवनले भरतपुरमा ६४ औं विश्व कुष्ठरोग दिवसको सन्दर्भमा आयोजना गरिएको पत्रकार भेटघाटका क्रममा यस्तो जानकारी दिएको हो ।
जिल्लामा अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७१/७२ मा ७१ जनामा देखिएको यो रोग आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा तीनजना थपिएर ७४ जना पुगेको जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय चितवनका क्षय तथा कुष्ठरोग अधिकृत जयराम दुवाडीले जानकारी दिनुभयो । तीमध्ये ३८ जना नयाँ बिरामी फेला परेका छन् । जिल्लाका कुल कुष्ठरोगीमध्ये ६३ जनामा सर्ने खालका र ११ जनामा नसर्ने खालका रोग देखिएको जनाइएको छ ।
सर्ने खालका रोग देखिएका धेरै भएकाले जोखिम पनि बढ्दो छ । उहाँका अनुसार नेपालमा कुष्ठरोग निवारणको अवस्थामा आएको भए पनि चितवनमा अझै निवारण हुनसकेको छैन् । प्रति एक हजार जनामध्ये एकजना भन्दा तल कुष्ठरोग देखियो भने त्यसलाई निवारण मानिन्छ । तर , चितवनमा प्रति एक हजारमा १ दशमलव १२ रहेको छ । चितवनको आठ वटा पहाडी गाविसमा कुष्ठरोगीको सङ्ख्या शून्य रहेको तर भरतपुर उपमहानगरमा सबैभन्दा धेरै रोगी फेला परेको जनाएको छ ।
भरतपुरमा प्रति १० हजारमा दुई जना रोगी भेटिएका छन् । आर्थिक वर्ष २०७२ ÷ ७३ को तथ्याङ्क अनुसार नेपालको ५० जिल्लामा प्रति १० हजारमा एक जना भन्दा कम बिरामी छन् । तर, तराईका १८ जिल्लामा सबैभन्दा बढी बिरामी छन् भने डोल्पा, मनाङ, मुस्ताङ, रसुवा, सिन्धुपाल्चोक, सोलुखुम्बु र भक्तपुरमा रोग फेला परेको छैन । समयमै उपचार गरे रोग सजिलै निको हुने र यो रोगका लागि एक मात्रा औषधिले ९९ प्रतिशत काम गर्ने जनस्वास्थ्य कार्यालय चितवनका प्रमुख विजय कुमार झाले जानकारी दिनुभयो ।
यो रोगको उपचार निःशुल्क मात्रै छैन उपचारमा आएकालाई सरकारले यातायात खर्च समेत दिँदै आएका छन् । किटाणुबाट रोग लाग्ने भएकाले ‘पूर्व जन्मको पाप’ भनेर भ्रम नफैलाउन सबैमा कार्यालयले अनुरोधसमेत गरेको छ । यो रोग पूर्ण निको पार्न बढीमा १२ महिनासम्म औषधि लिनुपर्छ । नेपालमा अहिले दुई हजार ५६३ जना रोगी नियमित उपचारमा छन् ।