काठमाडौँ । भारतले आफ्नो खाद्यान्न उत्पादनमा फेरि एक ऐतिहासिक कीर्तिमान बनाएको छ । सन् २०२४-२५ मा भारतले खाद्यान्न उत्पादन नयाँ उचाइमा पुर्‍याएको सरकारी तथ्याङ्कले पुष्टि गरेको छ । यसले भारतको कृषि शक्ति, ग्रामीण अर्थतन्त्रको फड्को र विश्व खाद्य सुरक्षामा भारतको बढ्दो भूमिकालाई अझ बलियो बनाएको छ । आफ्नै जनतालाई मात्रै होइन, छिमेकी र सहयोगी राष्ट्रहरूलाई पनि आवश्यक परे खाद्य सामग्री उपलब्ध गराउन सक्ने क्षमताले भारतलाई एशियाको स्थिर आर्थिक केन्द्रको रूपमा स्थापित गरिरहेको छ ।

कोरोना महामारी, अन्तर्राष्ट्रिय युद्ध परिस्थिति, विश्व बजारमा तीव्र मूल्यवृद्धि-यी सबै बाधाबीच भारतले कृषि उत्पादनमा लगातार सुधार गरेकाले निवेशकर्ता, उद्योग, निर्यात बजार र खाद्य प्रशोधन क्षेत्र सबैमा सकारात्मक प्रभाव परेको छ। ग्रामीण क्षेत्रमा आम्दानी बढ्दै गएको छ, कृषि–आधारित उद्योगहरू विस्तार भइरहेका छन्, र भारतले खाद्यान्न निर्यातको नयाँ लक्ष्यतर्फ कदम बढाइरहेको छ। यसलाई बाह्य संकटसँग जुध्ने आर्थिक प्रतिरोधको ठोस प्रमाण मानिन्छ ।

सरकारको प्रमुख ध्यान अब कृषि प्रविधिकरणतर्फ छ — सिंचाइ विस्तार, उन्नत बीउ, डिजिटल बजार, किसान क्रेडिट, न्यूनतम समर्थन मूल्य जस्ता नीतिहरूले परिणाम दिन थालेका छन्। यसले किसानलाई उत्पादनमा मात्र होइन, मोल पाउन पनि सक्षम बनाएको छ। खाद्य सुरक्षाको बलियो संरचना अर्थतन्त्रका अन्य क्षेत्रलाई पनि स्थिर बनाउने स्तम्भ हो ।

विश्वका धेरै मुलुकहरू खाद्य अभावको संकटमा छन्। त्यही बेला भारत खाद्य सुरक्षा सुनिश्चित गरेर आर्थिक नेतृत्वको एक नयाँ आधार निर्माण गरिरहेको छ। उद्योग विस्तार, विदेशी लगानीको विश्वास र निर्यातको सम्भावना-यी सबैले भारतलाई दीर्घकालीन आर्थिक शक्ति बनाउने संकेत दिएका छन् ।

भारतको उदय अब केवल उद्योग वा प्रविधिमा होइन, माटोको शक्तिमै आधारित छ। जुन राष्ट्रको जनता भरपेट खान सक्छ, त्यो राष्ट्र आर्थिक दृष्टिले कहिल्यै कमजोर हुँदैन । भारत आज यही तथ्य प्रमाणित गरिरहेको छ ।