इस्लामावाद । चीनले बिआरआई र अन्य विभिन्न लगानी ऋणको नाममा ती मुलुकहरुको राजनीतिक र रणनीतिक स्वतन्त्रतामाथि कब्जा गर्ने क्रमलाई पछिल्लो समय तिव्रता दिइरहेको छ । यही क्रममा पाकिस्तान पनि चिनियाँ ऋणको चंगुलमा फसेको विज्ञहरुले बताइरहेका छन् । पाकिस्तानमा चीन-पाकिस्तानी आर्थिक करिडोर र बीआरआईका नाममा ठूलो लगानी गरेको छ । उक्त लगानी ऋण चुक्ता गर्न नसक्दा पाकिस्तानले अहिले आफ्नो राजनीतिक र रणनीतिक स्वायत्तता पनि गुमाउँदै गएको विज्ञहरुले बताएका छन् । चीनले आफ्नो बीआरआई (बेल्ट र रोड पहल) परियोजनाको साथ पाकिस्तान पूर्ण रूपमा ऋणमा डुबेको छ । पाकिस्तानले आफ्नो क्षेत्रहरूको रणनीतिक स्वायत्ता गुमाउन बाध्य भएको छ ।
चीनले सीपीइसीको नाममा आर्थिक र रणनीतिक हिसाबले पाकिस्तानमाथि शोषण गरिरहेको छ । सत्तारुढ दल पाकिस्तान तहरिक-ए-इन्साफ (पीटीआई) सँग सम्बद्ध एक थिंक ट्यांक नीति सुधार संस्थान (आईपीआर) ले यो मुलुक यसअघि नै ऋणमा फसेको बताएको थियो । यसले सुधार र वित्तीय संयम ल्याउन सरकारको असफलतालाई उद्धृत गर्दै परिस्थितिलाई राष्ट्रिय सुरक्षा चिन्ताको विषयको रुपमा लिनुपर्ने सुझाएका थियो ।
यो राष्ट्रिय सुरक्षा चिन्ताको विषय हो, जसमा विशेष गरी इस्लामावाद, वाशिंगटन र नयाँ दिल्लीलाई यसले झस्काएको छ । आईपीआर र स्टेट बैंक अफ पाकिस्तान (एसबीपी) को रिपोर्टका अनुसार जीडीपी अनुपातमा पाकिस्तानको ऋण हाल जीडीपीको १०७ प्रतिशत रहेको छ । कुल सार्वजनिक ऋण जीडीपीको ७२ प्रतिशत ९५ बिलियन अमेरिकी डलरबाट बढेर ८७ प्रतिशत अर्थात ११२ बिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ ।
मिडिया रिपोर्टहरुका अनुसार चीनले इस्लामावादले ६ दशमलव १ बिलियन अमेरिकी डलरको मुख्य लाइन-१ (एमएल -१) रेल परियोजनालाई एक प्रतिशत ब्याजदरमा आर्थिक सहयोग गर्न आग्रह गरेको छ । जुन चिनियाँ प्रमुख सीपीईसी (चीन-पाकिस्तान आर्थिक कोरिडोर) परियोजनाको सबैभन्दा ठूलो अंश हो । सीपीईसीको लागी १२२ वटा परियोजनाहरुमध्ये ३२ वटामा मात्र राम्रो प्रगति भएको देखिन्छ ।
