×

Live on

रेडियो अर्थ सरोकार

Listen to live radio.

नेपाललाई कोरोना भाइरसविरुद्धको खोप उपलब्ध गराउन धेरै मुलुकहरुले गरे प्रतिबद्धता

LAXMI SUNSIRE
GLOBAL IME BANK

नेपाललाई कोरोना भाइरसविरुद्धको खोप उपलब्ध गराउन धेरै मुलुकहरुले गरे प्रतिबद्धता

Artha Sarokar

२ फाल्गुन २०७७, आईतवार

पढ्न लाग्ने समय: २ मिनेटभन्दा कम

नेपाल । नेपाललाई धेरै मुलुकहरुले कोरोना भाइरसविरुद्धको खोप उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता गरेका थिए । त्यसमा भारत अग्रपंक्तिमा रहेको छ । नेपाललाई कोरोना महामारीविरुद्धको अचुक अस्त्र कोभिड-१९ खोप उपलब्ध गराउने पहिलो मुलुक बन्‍यो भारत । नेपालको औषधि व्यवस्था विभागले भारतको सीरम इन्स्टिच्युटले उत्पादन गरेको खोपलाई मात्रै आपतकालीन प्रयोगको लागि अनुमति दिएको छ । भारतले नेपाललाई १० लाख डोज खोप सहयोग गरेपछि चीनले पनि तीन लाख डोज खोप प्रदान गर्ने घोषणा गर्‍यो र पछि २ लाख डोज थप गर्ने निर्णय गर्‍यो ।
चीनले पनि खोप कूटनीतिमा भारतलाई पछ्याइरहेको भए पनि नेपालमा चिनियाँ कम्पनी सिनोफार्मले उत्पादन गरेको खोप प्रयोगका लागि अनुमति दिइएको छैन । चिनियाँ कम्पनीले अनुमति माग गरे पनि आवश्यक डकुमेन्टहरु उपलब्ध गराएको छैन । नेपालको सत्तारुढ दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीमा कुनै राजनीतिक संकट आएको अवस्थामा निकै सक्रिय बन्‍ने चीन अहिले खोपको मामिलामा भने शान्त भएको देखिन्छ । यद्यपि चीनले नेपाललाई पाँच लाख डोज खोप दिने आश्वासन भने दिएको छ । तर यो खोप परीक्षणको तथ्यांक उपलब्ध गराउन भने चीनले अस्वीकार गरेको छ । जसकाकारण यस खोपको प्रभावकारिता र सुरक्षाको विश्वसनीयतामाथि प्रश्न उठेको छ ।
पाकिस्तानमा प्रयोग भइरहेको चिनियाँ खोप सिनोभ्याक १८ देखि ६० वर्ष उमेर समूहका मानिसहरुलाई मात्रै लगाउन थालिएको छ । तर यो खोप लगाएका केहीमा गम्भीर असर परेकोसमेत पाइएको छ । पेरुले पनि चिनियाँ कम्पनीले विकास गरेको खोप प्रयोगमा ल्याएको थियो । तर यसको असर देखिन थालेपछि अहिले प्रतिबन्ध लगाइएको छ । एकातिर यस खोपले नकारात्मक असर गरिरहेको छ भने अर्कोतर्फ, चिनियाँ खोप भारतीयभन्दा महँगो छ । चिनियाँ कम्पनीले विकास गरेको एक डोज खोपका लागि १९.३० डलर पर्छ । चिनियाँ खोप ७९.३ प्रतिशत प्रभावकारी भएको दाबी गरिए पनि यसको तथ्यांकमा शंका उत्पन्‍न भएको छ । चिनियाँ कम्पनीले आफ्नो परीक्षणको तथ्यांक भने उपलब्ध गराएको छैन ।
बेलायतले पनि नेपाललाई भारतको सीरम इन्स्टिच्युटमा उत्पादन भएको खोप उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको छ । त्यसैगरि रुस पनि आफूले विकास गरेको स्पुतनिक भी खोप उपलब्ध गराउने जनाएको छ । तर नेपालमा प्रयोगका लागि भने यसलाई अनुमति दिइएको छैन । नेपालमा प्रयोगका लागि अनुमोदन भएको एक मात्र खोप भारतको सिरम इन्स्टिट्युटले उत्पादन गरेको कोभिसिल्ड खोप हो । चीनले आफ्नो खोप प्रभावकारी भएको दाबी गरे पनि आवश्यक परीक्षण नतिजाका तथ्यांकहरु भने उपलब्ध गराएको छैन । उक्त तथ्यांकहरु उपलब्ध नगराउँदा चिनियाँ खोपप्रतिको विश्‍वसनीयतामाथि थप प्रश्‍नहरु उब्जिएका छन् ।
चिनियाँ खोप उपलब्ध गराएपछि उसले नेपालबाट कुनै स्वार्थ चाहन्छ । कोरोना महामारीका समयमा नेपाल पनि चिनियाँ कम्पनीले सिनोफर्मको खोप खरीद गर्न चाहन्छ । यो पनि सत्य हो कि सिनोफर्म कोभिड खोप युएई, बहराइन, पाकिस्तान र इजरायलमा प्रयोग भएको छ तर यसको प्रभावकारिता र सुरक्षामाथि प्रश्न उठेको छ ।नेपालमा परराष्ट्र मन्त्रालयले चिनियाँ दूतावासलाई आवश्यक कागजजात उपलब्ध गराउनका लागि पत्र पठाउँदा पनि चीनले भने कुनै डकुमेन्टहरु उपलब्ध गराएको छैन । विभिन्‍न अध्ययनहरुका अनुसार चीनले बनाएको खोपको भण्डारण अरू भन्दा धेरै चुनौतीपूर्ण छ ।
चीनले आफ्नो खोपमार्फत व्यापार गर्न कोशिस गरिरहेको छ र यस कारणले विश्व समुदायले चीनप्रति औंला उठाइरहेका छन् । चीनले व्यापार वृद्धि गर्नका लागि पनि चिनियाँ प्रयोगशालामा कोरोना उत्पादन गरेको भन्दै सुरुवाताका दिनमा आलोचनासमेत भएको थियो । चीनले सम्पूर्ण विश्वलाई नै जोखिममा पारेको भन्दै चीन जिम्मेवार हुनुपर्नेसमेत बताइएको थियो । चीनले खोप उपलब्ध गराउने घोषणा गरे पनि यो खोप सुरक्षित भएको ग्यारेन्टी नभएसम्म नेपालले प्रयोगमा ल्याउन नहुने विज्ञहरुले सुझाएका छन् ।
CITIZEN LIFE INSURANCE
Hamro Parto AD
KAMANA SEWA BIKAS BANK

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

एक्स्क्लुसिभ स्टोरी