×

Live on

रेडियो अर्थ सरोकार

Listen to live radio.

laxmi sunrise bank

सीसीपीको १०० वर्ष : संकटमा कम्युनिस्ट पार्टी, सोचमग्न सी जिनपिङ

चिन । चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीले बिहीबार आफ्नो स्थापनाको १०० वर्षगाँठ मनाइरहेको छ । यसले आफ्नो स्थापनाको एक सय वर्षगाँठ मनाइरहँदा विगतको महिमा मात्र होइन कि सि जिन पिङ र पार्टीको भविष्यकोबारेमा पनि ठूलो संकट सिर्जना भएको छ । जुलाई १ मा राष्ट्रपति सी र उनको पार्टीका सदस्यहरुलाई चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको सुरुवातका दिनहरुमो स्मरण गराएका छन् । सन् १९३० मा चीनको यानन सहरमा गरिएका संघर्ष र माओ जेदोङको आफूलाई पार्टी नेताको रुपमा स्थापित गरेका दिनहरु पनि सम्झिन आग्रह गरेको छ ।
माओ र उनका पार्टी सदस्यहरु खाडल खनेर त्यसभित्र बस्ने गरेका थिए । उनीहरु बसेको ठाउँलाई अहिले पर्यटकीय स्थल बनाइएको छ । गुफाजस्तो कोठाहरू बेइजिङबाट टाढा रहेको महसुस गर्दछन् । आधुनिक राजधानी जहाँ राष्ट्रिय उत्सवहरू भइरहेको छ र शेन्जेन र अन्य उच्चटेक केन्द्रहरूको गगनचुम्बी भवनहरू जुन आजको चीनसँग सजिलैसँग सम्बन्धित छन् । यद्यपि आफ्नो शताब्दी वर्षको अवसरमा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीले आफ्ने विगतलाई प्रयोग गरेर भविष्य सुनिश्चित गर्ने दिशामा लागि परेका छन् । माआले सञ्चालन गरेको शासनको शैलीमा शासन सञ्चालन गर्न सी जिनपिङ पनि लागि परेका छन् ।
पार्टीलाई चीनको विगत शताब्दीका सम्पूर्ण उपलब्धिहरुसंग जोड्दै, र यसका कुनै पनि असफलताहरुबाट सीले आफ्नो दर्शन, पार्टीको नेतृत्व गर्ने उनको अधिकार र पार्टीमा देशको शासन गर्ने अधिकारको समर्थन गर्ने कोशिश गरिरहेको स्ट्यान्फोर्ड विश्वविद्यालयको हूवर संस्थाको वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता एलिजाबेथ इकोनोमीले बताए । यस साताको उत्सव दुई भिन्न युगहरूमा केन्द्रित छ । पहिलो प्रारम्भिक संघर्ष र दोस्रो पछिल्लो समय प्राप्त उपलब्धीहरु । माओको शासनकालमा सन् १९५० देखि सन् १९७० सम्मको तीन दशकमा विनाशकारी सामाजिक र आर्थिक नीतिले लाखौं मानिसहरु मरेका थिए भने मुलुक गरिब भएको थियो ।
बोस्टन युनिभर्सिटीका चिनियाँ राजनीतिका प्राध्यापक जोसेफ फेवस्मिथले पार्टीले आफ्नो शासनको अधिकारलाई पुष्टि गर्न लामो समयदेखि यसको इतिहासको खोजी गरेको बताएका छन् । ७० वर्षेदखि सञ्चालन भइरहेको एकल शासनले चीनमा भिन्न विचारलाई भने सधैं आक्रमण गरिरहेको छ । यस अवधिमा चीनलाई एकल रुपमा चलाइरहेको छ । माओको शासनकालमा अराजक वर्षहरूको माध्यमबाट, सोभियत संघको पतनको माध्यमबाट र बजार शैलीको सुधारलाई अप्रत्याशित रूपमा ग्रहण गरेर समयले निर्माण गरेको एक आर्थिक शक्तिगृह, लाखौं गरीबी मा रहेको मानिसहरुको नाममा शासन सञ्चालन भइरहेको छ ।
धेरै पश्चिमी नीति निर्माताहरू र विश्लेषकहरूले दक्षिण कोरिया र ताइवान जस्ता पूर्व तानाशाहीको नमुना अनुसरण गर्दै पूंजीवादले जनताको उत्थान हुने बित्तिकै चीनलाई प्रजातन्त्रमा परिणत गर्ने विश्वास गरेका छन् । कम्युनिष्ट पार्टीले भने प्रजातन्त्रविरुद्ध महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नुपर्ने विषयमा विचार गरिरहेको छ । जसमा सन् १९८९ मो तियानमेन स्क्वायरमा भइरहेको विरोधमा गरेको हस्तक्षेप र एकल पार्टीको नेतृत्वमाथि खलल पुग्ने कुनै पनि गतिविधिलाई परास्त गर्न चीन लागि परेको छ । सन् २०१९ मा भएको हङकङमा भएको प्रजातन्त्र पक्षधर आन्दोलनलाई दबाउन कथित राष्ट्रिय सुरक्षा कानुन ल्याएको छ भने तीब्बतमा पनि कुनै विरोध प्रदर्शनलाई अनुमति दिएको छैन ।
चिनियाँ नेताहरुले सोभियत संघबाट पाठ सिकेका छन् । जहाँ बहुलवादको ढोका खोलेपछि कम्युनिष्टहरूले शक्ति गुमाएका थिए । त्यसकारण चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टी र सी जिनपिङले बहुलतालाई कुनै पनि रुपमा सक्रिय हुन नदिने रणनीति लिएका छन् । जसका कारण चीनले आफ्नो दमनकारी योजनालाई दोब्बर बनाएको छ । फरक विचार राख्नेहरुलाई गैरकानुनी हिरासतमा लिने र यातना दिने कामहरु गरिरहेको छ । राष्ट्रपति सीले आफ्नो र चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको भविष्यलाई संकटमा पर्न नदिन सैन्य स्रोतका साथै दमनकारी कानुनहरु ल्याएर मुलुकमा अधिनायकवादी शासनलाई निरन्तरता दिन लागि परेका छन् ।
Hamro Parto AD
NMB BANK
TRITON COLLEGE

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सिफारिस: