करोडौंको घोटाला भएको कामना सेवा बिकास बैंकमा नक्कली कागज उपर ऋण दिएको पाइएको छ । बैंकले घरको निर्माण सम्पन्न कागज लगायतका कागजात नक्कली राखेर ऋणीलाई करोडौं ऋण दिएको पाइएको हो । यतिमात्र होइन बैंकले स्वार्थ बाझिने व्यक्तिले गरेको भ्यालुएसनउपर ऋण दिएको, भर्खरमात्र दर्ता भएको कम्पनीलाई एक दिनमै करोडौं कर्जा सदर गरेको लगायतका कैफियतसहितको प्रमाण अर्थ सरोकारले फेला पारेको छ । अर्थ सरोकारलाई प्राप्त प्रमाण हेर्ने हो भने बैंकले १५ मिनेटमै सीआईसी रिपोर्टमै कैफियत देखिएका व्यक्तिलाई समेत ऋण दिएको पाइएको छ भने नयाँ दर्ता भएको कम्पनीलाई केहि मिनेटभित्रै ऋण सदर गरेको समेत पाइएको छ ।

बैंकले विशेषगरी प्रदेश नम्बर १ मा नक्कली कागजउपर करोडौंको ऋण दिएको पाइएको हो । ‘कुनै फाइलमा निर्माण सम्पन्न नक्कली छ, कुनै फाइलमा नक्साको ब्लु प्रिन्ट नै नक्कली छ । कुनै फाइलमा ऋणीको विवरण नै फर्जी छ, कुनै ऋणमा एउटा जग्गा देखाएर अर्को जग्गाको कागज देखाइएको छ ।’ अर्थ सरोकारको कार्यालयमा प्रमाणसहित आएका बैंकका एक कर्मचारी भन्छन्, ‘ठुलो मात्राको ऋणमा ठुलो अनियमिता छ । कतिलाई हुनै नसक्ने भ्यालुएसनउपर ऋण दिइएको छ भने कतिलाई नयाँ कम्पनीउपर करोडौंको कर्जा दिइएको छ । यो पोल खुलेपछि अहिले धेरै ऋणीहरु भागिसकेका छन् । बैंकले जस्तो पनि काम लगाउन थालेपछि धेरै कर्मचारीले बैंक छोडीपनि सकेका छन् । ‘यतिसम्मकि हामीले त ऋणी नक्कली नागरिकता बोकेर ‘कामना सेवामा त मिलिहाल्छ नि’ भनेर आएको समेत फेला पारेका छौं । नेपाल राष्ट्र बैंकको इन्सपेक्सन नजाँदा बैंकको करोडौं रुपैयाँ जोखिममा परेको छ। ‘

कागजपत्रसहित अर्थ सरोकारको कार्यालयमा आएका बैंकका कर्मचारीका अनुसार कामना सेवा बिकास बैंकबाट ऋण लिएर क्रिप्टोमा पैसा लगाई पैसा डुबाउनेहरुको संख्या पनि ठुलै छ । यसरी फसेको पैसा उठ्न नसक्दा अहिले धेरै ऋणीहरु ऋण तिर्न नसक्ने अवस्थामा छन् । ‘अर्कोतर्फ उनीहरुले राखेका अधिकांस धितोहरु कर्जा रकम भन्दा तल्लो भाउका छन्, जसका कारण बैंकले ऋण उठाउन सक्ने अवस्था छैन।’ ती कर्मचारीले अर्थ सरोकारसँग भने, ‘बैंकभित्र यतिसम्मको अनियमितता छ कि ३ करोड रुपैयाँ पर्ने जग्गा राखेर त्यहाँ भन्दा बढी रकमसमेत कर्जा प्रवाह भएको छ।

अघिल्लो क्वार्टरको बैंकको नाफा झन्डै ४० करोड हाराहारी छ । तर प्रदेश नम्बर १ मा मात्र राष्ट्र बैंकले राम्रोसँग इन्सपेक्सन गर्ने हो र खराब कर्जालाई प्रोभिजन गर्ने हो भने बैंकको एक त्रैमासको नाफा त प्रोभिजन नै गर्नुपर्ने स्थिति रहेको बैंकका कर्मचारीहरुको दाबी छ । बैंकका कर्मचारीहरुले अर्थ सरोकारमा उपबल्ध गराएको प्रमाण हेर्ने हो भने बैंकिङको सामान्य सिद्धान्तविपरित कर्जा प्रवाह गरिएको छ । अर्कोतर्फ बैंकका साना तहका कर्मचारीको युजरआइडीबाट ठुला कर्मचारीले १५-२० मिनेटमै सबै प्रक्रिया सकेर आफु बच्ने मेलोसमेत गरेका छन्।

यता बैंकले पनि कामना सेवा बिकास बैंकको प्रदेश नम्बर १ मा दर्जनौं कैफियतहरु देखिएको स्वीकारेको छ । ‘धेरै कैफियतहरु देखिएका छन् । संचारमाध्यममा समाचारहरु पनि आइरहेका छन् । हाम्रो जनरल रिकभरीले मात्र होइन स्पेसल रिकभरीको टिम नै बनाएर काम भईनै रहेको छ ।’ बैंकका सहायक सूचना अधिकारी घनश्याम ढुंगेलले अर्थ सरोकारसँग भने, ‘हाम्रो टिमले काम गर्दैछ । प्रदेश नम्बर १ मा पनि बैंकको टिम पुगेको छ । कतिपय ऋणीहरु नै सम्पर्कमा छैनन् भन्ने कुरा पनि सुनिएको हो । त्यस विषयमा पनि बैंकको टिमले बुझ्दैछ ।’

उनले नक्कली कागज राखेर बैंकले ऋण दिएको विषयमा पनि प्रहरीले अनुसन्धान अगाडी बढाएको स्वीकारेका छन् । ‘कतिपय फाइलमा नक्कली कागजउपर ऋण दिएको पाईएपछि बैंकले कानुनी प्रक्रियासमेत अगाडी बढाएको छ । त्यस्तो एउटा लोन सेटल पनि भईसकेको छ । बाँकी विवरणचाहिं डिटेलमा मसंग पनि छैन। ‘