काठमाडौं । चीनको बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) लाई समर्थन गर्न भारतले फेरि अस्वीकार गरेको छ । यो परियोजनालाई समर्थन गर्न अस्वीकार गर्ने सांघाई सहयोग संगठन (एससीओ) मा भारत एक मात्र देश बनेको छ । भारतको अध्यक्षतामा भएको शिखर सम्मेलनको समापनपछि नयाँ दिल्ली घोषणापत्रमा रुस, पाकिस्तान, काजाकिस्तान, किर्गिजस्तान, ताजिकिस्तान र उज्वेकिस्तानले बीआरआईलाई आफ्नो समर्थन कायमै राखेका हुन् ।
एससीओ शिखर सम्मेलन भारतको अध्यक्षतामा सम्पन्न भयो । कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र अन्य एससीओ राष्ट्रका राष्ट्र प्रमुखहरूले भाग लिएका थिए ।
‘चीनको बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) पहलको लागि आफ्नो समर्थन पुनः पुष्टि गर्दै काजाकिस्तान, किर्गिज गणतन्त्र, इस्लामिक गणतन्त्र पाकिस्तान, रूसी संघ, गणतन्त्र ताजिकिस्तान र उजबेकिस्तान गणतन्त्रले युरेशियन इकोनोमिक युनियन र बीआरआईको निर्माणलाई जोड्ने प्रयासहरू सहित यस परियोजनालाई संयुक्त रूपमा कार्यान्वयन गर्न चलिरहेको कामलाई नोट गरेका छन्। उनीहरूले पारस्परिक समझौतामा राष्ट्रिय मुद्राको अंशमा क्रमिक वृद्धिको लागि रोडम्याप लागू गर्ने पक्षमा बोलेका थिए ।,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।
भारतले यसअघि पनि सी जिनपिङको व्यापार र कनेक्टिभिटीको प्रमुख कार्यक्रमलाई समर्थन गर्न अस्वीकार गरेको थियो। अघिल्लो एससीओ बैठकहरूमा पनि भारतले बीआरआईमा आफ्नो अडान परिवर्तन गरेको छैन र परियोजनालाई समर्थन नगर्ने देश बनेको छ । ‘सदस्य राष्ट्रहरूले दिगो सामाजिक–आर्थिक विकास र एससीओ क्षेत्रका मानिसहरूको कल्याण र जीवनस्तर सुधार गर्न सहयोगलाई फराकिलो र गहिरो बनाउन चाहन्छन् ।’, एससीओ नयाँ दिल्ली घोषणापत्रमा भनिएको छ, ‘उनीहरूले यसलाई महत्त्वपूर्ण ठान्छन्। इच्छुक सदस्य राष्ट्रहरूले अपनाएको एससीओ आर्थिक विकास रणनीति २०३० को कार्यान्वयन सुनिश्चित गरेका छन् ।’
यसैबीच राज्य प्रमुखहरूको एससीओ बैठकलाई वस्तुतः सम्बोधन गर्दै चिनियाँ राष्ट्रपति सीले बीआरआईलाई बढावा दिने बेइजिङको अडान दोहोर्याए र विभिन्न देशहरूको विकास रणनीति र क्षेत्रीय सहयोग पहलहरूसँग ‘उच्च गुणस्तरको बेल्ट एण्ड रोड सहयोग’ बारे कुरा गरेको चिनियाँ राज्य समर्थित समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले जनाएको छ ।
२३औँ एससीओ शिखर सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै सी जिनपिङले व्यापार र लगानीको उदारीकरण र सहजीकरणलाई थप प्रवर्द्धन गर्न, बन्दरगाह पूर्वाधार र क्षेत्रीय तथा अन्तर्राष्ट्रिय लजिस्टिक करिडोरको विकासलाई गति दिन र क्षेत्रीय औद्योगिक तथा आपूर्तिको स्थिर र सुचारु कार्यसम्पादन सुनिश्चित गर्न प्रयास गर्नुपर्ने बताए । ‘दश वर्षअघि मैले बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभको प्रस्ताव गरेको थिएँ र यसको दशौं वार्षिकोत्सवमा चीनले तेस्रो बेल्ट एण्ड रोड फोरम फर इन्टरनेशनल कोअपरेशन आयोजना गर्नेछ ।’ सिन्ह्वाले सीलाई उद्धृत गर्दै उल्लेख गरेको छ ।
