काठमाडौँ । किसानहरूलाई धानको उचित मूल्य उपलब्ध गराउन सरकारले समयमै धानको न्यूनतम समर्थन मूल्य तोकेको थियो । धानको न्यूनतम समर्थन मूल्य तोके पनि किसानले भने धानको मूल्य पाउन सकेका थिएनन् । बर्दियाका स्थानीय व्यापारीले किसान समर्थन मूल्य भन्दा कम मूल्यमा धान खरिद गरेपछि मधुवन नगरपालिका-७ मा रहेको ताराताल साना किसान कृषि सहकारी संस्थाले समर्थन मूल्यमै धान खरिद गरेको छ ।
गत कार्तिक १ गतेदेखि धान खरिद सुरु गरेको ताराताल साना किसानले ३५ सय क्विन्टल धान खरिद गरिसकेको छ । धान खरिद गरेपछि किसानहरूले राहतको महसुस गरेका छन् ।
आफ्ना सेयर सदस्यहरूले उत्पादन गरेको धान व्यापारीहरूले सस्तोमा खरिद गरेपछि साना किसान सहकारीले समर्थन मूल्यमा धान खरिद सुरु गरेको हो । हाल साना किसानमा धान बिक्री गर्ने किसानको भिड लागेको छ । तिहार अगाडि देखि नै धान खरिद सुरु भएको हो ।
सरकारले मोटा धानको समर्थन मूल्य ३४ सय ६३ रुपियाँ प्रतिक्विन्टल तोकेको छ भने मध्यम धान प्रतिक्विन्टल तीन हजार छ सय २८ रुपियाँ तोकेको छ । तर, व्यापारीहरूले २५ सय देखि २८ सयसम्ममा धान खरिद गरेका छन् । व्यापारीहरूले धानको मूल्य नदिएको कारण ताराताल साना किसानमा धान बिक्री गर्न ल्याएको मधुवन नगरपालिका–९ का किसान टंकप्रसाद पौडेलले बताए । उनले सहकारीले धान खरिद गरेको हुनाले किसानहरूलाई राहत भएको बताएका छन् ।
व्यापारीहरूले धान मूल्य नदिएपछि ताराताल साना किसानमा धान बिक्री गर्न ल्याएको मधुवन नगरपालिका–७, गंगावस्तीकी मनमती चौधरीले बताइन् । उनले भनिन, ‘बाहिर व्यापारीले राम्रो मूल्य दिनुहुन्न, कत्ति व्यापारीले त खरिद नै गर्दैनौँ भन्नु भयो त्यसैले सहकारीमा ल्याएँ ।’
सहकारीले पाँच हजार क्विन्टल जति धान खरिद गर्ने लक्ष्य राखेको ताराताल साना किसान कृषि सहकारी संस्थाका मुख्य प्रबन्धक डम्बर केसीले बताए । किसानहरू धानको मूल्य नपाएर किसानको श्रम समेत नउठेको पाएपछि धान खरिद गरेको बताउँदै किसानहरूको मात्र धान खरिद गरिने बताए । हाल किसानको धान खरिद र भण्डारणका लागि मधुवन नगरपालिकाले पाँच लाख रुपियाँ सहयोग गरेको उनले जनाए ।
कृषकहरूलाई सहयोग होस भनेर धान खरिद गरेको ताराताल सानाकिसानका अध्यक्ष प्रेमप्रसाद तिमिल्सिनाले बताए । उनले भने, ‘पछि बिक्रि गर्दा मुल्य के हुने हो थाहा भएन तर घाटा भएपनि कृषकहरूलाई सहज होस भनेर धान खरिद गरेका छौँ ।’ सरकारले सानाकिसानलाई धान खरिद र भण्डारणका लागि दिएको अनुदान रकम प्रतिक्विन्टल एक सय १२ रुपियाँ अत्यन्त न्यून भएको बताए । सरकारले सहकारीले खरिद गरेको धानको बजार व्यवस्थापन गर्न सहजीकरण गरेमा हरेक बर्ष किसानले ल्याएजति धान खरिद गर्ने उनले बताए ।
धान खरिद बापतको रकम किसानको बैंक खातामा सिधै पठाउने व्यवस्था गरेको लेखा समिति संयोजक देविबहादुर बस्नेतले बताए । उनले तीन दिन भित्र किसानको बैंक खातामा रकम पठाईएको बताए ।
ताराताल सानाकिसानले गत बर्ष कृषकहरूको एक हजार क्विन्टल धान खरिद गरेको थियो । सो धान अझै स्टक रहेको छ । बजेट भएमा धान खपतका लागि चामल मिल स्थापना गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।
