काठमाडौँ । भारतको ग्लोबल क्यापेबिलिटी सेन्टर्स (जिसीसी) इकोसिस्टमले २०३० सम्म १०० अर्ब अमेरिकी डलरको बजार मूल्य हासिल गर्ने अपेक्षा गरिएको छ। इन्डक्टसको प्रतिवेदन अनुसार, यो क्षेत्रले आगामी छ वर्षमा २.५ मिलियनभन्दा बढी पेशेवरहरूलाई रोजगारी दिनेछ। हाल भारतमा १७ सय भन्दा बढी जिसीसी सञ्चालनमा छन्, जसले वार्षिक रूपमा करिब ६४.६ अर्ब डलर राजस्व उत्पन्न गर्दै १.९ मिलियन पेशेवरहरूलाई रोजगारी प्रदान गरिरहेका छन्।
भारतका जिसीसीहरू बहु-कार्यात्मक हबको रूपमा विकसित भएका छन्, जसले प्रविधि, सञ्चालन, र उत्पादन इन्जिनियरिङका क्षमताहरूलाई समेट्छ। प्रतिवेदनले ७० प्रतिशत मध्यम आकारका कम्पनीहरूले भारतमा रहेका आफ्नो प्रतिशत लाई नवप्रवर्तन एजेन्डा अघि बढाउन अत्यन्त महत्त्वपूर्ण मानेका छन्। इन्जिनियरिङ, अनुसन्धान, र विकास (इआर) मा केन्द्रित जिसीसीहरू साधारण जिसीसी भन्दा १.३ गुणा छिटो दरमा बढिरहेका छन्।
२०२६ सम्ममा ७० प्रतिशत भन्दा बढी जिसीसी हरूले कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआइ) र मेशिन लर्निङ प्रविधिहरूलाई आत्मसात गर्नेछन्। थप रूपमा, ८० प्रतिशत जिसीसीले साइबर सुरक्षा तालिम र एआइ-आधारित खतरा पत्ता लगाउने प्रविधिमा लगानी गर्ने योजना बनाएका छन्।
भारतको जिसीसी इकोसिस्टम संचालनात्मक दक्षतामा पनि प्रतिस्पर्धी छ। यसको सञ्चालन लागत पूर्वी युरोपभन्दा ४० प्रतिशत कम र ल्याटिन अमेरिकाको तुलनामा ३० प्रतिशत कम छ। इन्डक्टसका सीईयो अलोक कुमारले भने, ‘भारतको जिसीसी इकोसिस्टम नवप्रवर्तन र डिजिटल रूपान्तरणको केन्द्र बनेको छ, जसले कम्पनीहरूलाई छिटो वृद्धि गर्न र संचालनात्मक दक्षता कायम राख्न मद्दत पुर्याएको छ।’
प्रतिवेदनले जिसीसी क्षेत्रको तीव्र वृद्धिलाई उच्च-मानव पूँजी विकास र प्रविधि नवप्रवर्तनमा केन्द्रित गरिरहेको छ। यस क्षेत्रले भारतलाई विश्वभर नवप्रवर्तन र डिजिटल रूपान्तरणको अग्रणी केन्द्रको रूपमा उभ्याउन योगदान पुर्याइरहेको छ।
