काठमाडौँ । आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) द्वारा द्रुत रूपमा पुनः आकार दिइएको संसारमा एउटा नयाँ कथाले आकार लिइरहेको छ, जसले भारतीय प्रतिभालाई यस परिवर्तनकारी युगको अग्रमोर्चामा राखेको छ । युवा गतिशीलता, नवीन भावना र विश्वव्यापी नेतृत्वको संयोजनको साथ, भारतले एआई क्रान्तिमा मात्र भाग लिइरहेको छैन, यसलाई नेतृत्वसमेत दिइरहेको छ ।
यस बढ्दो एआई पावरहाउसको मुटु भारत बन्नु यसको जनसांख्यिकीय फाइदा हो । यसको जनसंख्याको ६० प्रतिशतभन्दा बढी जनसख्या ३५ वर्षभन्दा कम रहेको छ । यस तथ्यांकले क्षमताको विशाल भण्डारलाई संकेत गर्दछ । बलियो एसटीईएम (विज्ञान, टेक्नोलोजी, इन्जिनियरिङ र गणित) शिक्षा प्रणालीद्वारा प्रेरित, युवा जनसांख्यिकी केवल तयार मात्र होइन तर एआई जटिलताहरू समाधानमा उत्सुक छ ।
विश्वव्यापी एआई परिदृश्यमा भारतको अपील यसको कार्यबलको लागत-प्रभावकारिता र सरलताले अझ बढाएको छ। भारतीय विकासकर्ताहरू, तिनीहरूको उच्च-गुणस्तरको उत्पादन र प्रतिस्पर्धी मूल्य निर्धारणका लागि मान्यता प्राप्त, लागत र गुणस्तर सन्तुलन गर्ने लक्ष्य राख्ने कम्पनीहरूका लागि जाने विकल्प हुन् । यसबाहेक, ‘जुगाड’ को सर्वोत्कृष्ट भारतीय दृष्टिकोण, बाधाहरूमा सरल समाधानहरू खोज्दै, ग्राउन्डब्रेकिंग एआई समाधानहरूको लागि राष्ट्रको क्षमतालाई बढावा दिन्छ ।
भारतीय प्रतिभाको विश्वव्यापी मान्यता केवल किस्सा मात्र होइन तर प्राविधिक अगुवाहरूद्वारा उदाहरणीय छ । अल्फाबेट र गुगलका सुन्दर पिचाई, माइक्रोसफ्टका सत्य नडेल्स, आईबीएमका अरविन्द कृष्ण, पालो अल्टो नेटवर्क्सका निकेश अरोराजस्ता व्यक्तिहरू केवल प्रमुख मात्र होइनन्; तिनीहरू बीकन हुन्, जसले एआईसँग अन्तर्निहित भविष्यतर्फ विश्वव्यापी कर्पोरेसनहरूलाई सुचारु गर्न भारतीय कुशलताको सम्भावनालाई उज्यालो पार्छ ।
एआईको निर्णायक भूमिकालाई स्वीकार गर्दै, भारत सरकार यो यात्रामा दर्शक मात्र नभएर सक्रिय सहभागी भएको पनि उल्लेख छ । आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्समा राष्ट्रिय कार्यक्रम र डिजिटल इन्डिया अभियान जस्ता पहलहरू उत्प्रेरक हुन्, जसले एआई अनुसन्धान, विकास र प्रतिभाको पालनपोषणका लागि अनुकूल पारिस्थितिक प्रणालीको विकासलाई गति दिन्छ ।
