काठमाडौँ। चीनको युआन मुद्रा पछिल्ला महिनाहरूमा तीव्र रूपमा कमजोर हुँदै गएको छ । मुद्रा कम्जोर हुँदा अब विश्वव्यापी आर्थिक अस्थिरताको खतरा देखिएको छ । युआनको गिरावट केवल घरेलु वित्तीय नीतिको परिणाम होइन, तर विश्व व्यापार, लगानी प्रवाह र मुद्रास्फीति नियन्त्रणमा पनि प्रभाव पार्ने अवस्था सिर्जना भएको छ । यो स्थिति एक ‘टिक-टिक गर्दै गरेको आर्थिक बम’ जस्तै बनिरहेको छ, जसको विस्फोट अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा गहिरो असर पार्न सक्छ ।
चीनको निर्यातलाई प्रतिस्पर्धात्मक बनाउन युआनको अवमूल्यनलाई सरकारी नीति तहबाट समर्थन दिइएको संकेतहरू देखिन्छन् । तर यसले अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा बजारमा अस्थिरता निम्त्याउने मात्र होइन, अन्य देशका अर्थतन्त्रमा पनि अप्ठ्यारो परिस्थितिको थालनी गरिरहेको छ। अमेरिकाजस्ता राष्ट्रहरूको लागि आयात सस्तो भए पनि घरेलु उत्पादनमा दबाब बढ्नेछ। अर्कोतर्फ, विकासशील राष्ट्रहरूमा चीनबाट सस्तो आयातले स्थानीय उद्योगलाई सिधा असर पुर्याउने सम्भावना छ ।
यो पतनको असर केवल व्यापारसम्म सिमित छैन। चिनियाँ लगानी बजारबाट पूँजी पलायन भइरहेको छ, जसले विश्वभरका लगानीकर्तामा डर र अन्यौलता बढाइरहेको छ । साथै, चिनियाँ बैंक र सरकारी ऋण संस्थाहरूको कमजोर स्थिति पनि उजागर हुन थालेको छ, जसले वित्तीय संकटको जोखिमलाई अझ बलियो बनाइरहेको छ ।
यदि चीनले आफ्नो मुद्रा सन्तुलनमा ध्यान दिएन भने, विश्वका केन्द्रीय बैंकहरूले ब्याजदर, आयात नीति र विदेशी मुद्रा सञ्चिति सम्बन्धी रणनीतिहरू पुनः लेख्नुपर्नेछ। विश्वव्यापी व्यापार र वित्तीय स्थायित्वलाई जोगाउन अब चीनको मौनता होइन, पारदर्शिता र सहकार्य आवश्यक छ ।
