काठमाडौँ – काठमाडौको नयाँ बानेश्वरस्थित पाँच तारे द एभरेष्ट होटलका मालिक मस्कुर अहमद लारीविरुद्धको लागुऔषध मुद्धाको मिसिल गायब भएको छ ।

प्रहरीले २०५५ सालमा लारीविरुद्ध जिल्ला अदालत काठमाडौंमा मुद्धा दर्ता गरेको थियो । मुद्धा जिल्ला अदालत काठमाडौबाट पुनरावेदन अदालत पाटन हुदैं अहिले सर्वोच्चमा पुगेको छ । सर्वोच्चमा लारीले ‘दोहोर्याउ पाऊँ’ निवेदन दर्ता गरेका छन् । मास्कोर भनिने मस्कुर अहमद लारी विरुद्धको मुद्धाको हालको अवस्था गुमनाम छ ।

२०५५ सालमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलहुँदै २५० केजी चरेस जर्मनीको फ्रयांकफर्ट विमानस्थलमा बरामद भएको थियो । जर्मनी उड्ने जहाजमा यात्रुहरुलाई दिइने खानासंँगै लागूऔषधको ओसार पसार हुने गरेको तथ्य त्यही बेला खुलासा भएको थियो । जर्मन दूतावास समेतको जाहेरीमा प्रहरीले अनुशन्धान गर्दा होटलका मालिक मस्कुर अहमद लारी पनि लागूऔषध कारोबारमा संलग्न भएको भन्दै उनीविरुद्ध पनि मुद्धा दर्ता भएको थियो ।

१५ वर्ष अघिको सो मुद्धाको मिसिल सर्वोच्च अदालत पुगेको बुझिएको छ । तर सर्वोच्च मै सो मुद्धाको मिसिल भेटिन्न । जिल्ला र पुनरावेदन अदालत पाटनले कस्तो फैसला गरेको थियो भन्ने विवरण ती अदालतहरुले दिन सकेका छैनन् । जिल्ला अदालत काठमाडौका कर्मचारीबाट प्राप्त सूचनाअनुशार अहिले सो मुद्धाको मिसिल सर्वोच्च अदालत पुगेको छ । जिल्लाबाट ६४ भदौ २८ गते फैसला भएको थियो । मुद्धामा एभरेष्ट होटलका मालिक मस्कुर अहमद लारी र लक्ष्मी कंशाकारलाई विपक्षी बनाइएको थियो । विपक्षी मध्येका मस्कुर अहमद लारी मुद्धा बुझन आएनन् । प्रहरीले पनि लारीको ठेगानामा उनलाई भेट्टाउन नसकेपछि मुद्धा तामेलीमा गएको थियो ।

त्यसको चार वर्ष पछि काठमाडौ जिल्ला अदालतमा अर्को एक निवेदन पर्यो । सरकारी वकील कार्यालयका तत्कालील सहायक जिल्ला न्यायधिवक्ता विदुरकुमार गिरीले मुद्धा जगाउन निवेदन दिए । उनको निवेदन पछि सोही मुद्धा फेरि जाग्यो । दोस्रो पटक ६६ पुस २० गते अदालतले पक्राउ वारेण्ट जारी गर्यो । वारेण्टमा मास्कोर भनिने मस्कुर अहमद लारीलाई लागूऔषध चरेस कसुरमा गिरफ्तार गर्न अदालतले प्रहरीलाई आदेश दियो । अदालतले लारीलाई बाटोको म्याद बाहेक ७० दिनभित्र आफैं वा वारेण्ट बमोजिम पक्राउमा परी हाजिर हुन भनिएको थियो । अदालतको आदेश पालना नगरेमा पछि उजुर समेत गर्न नपाउने पूर्जी जारी गरेको थियो ।

जिल्ला अदालतमा तामेलीमा रहेको मुद्धा जगाउन निवेदन हालेका तत्कालीन सहायक जिल्ला न्यायधिवक्ता विदुरकुमार गिरीका अनुसार सो मुद्धाको कागजात त्यसबेला पनि भेटिएको थिएन । मिसिल वा अन्य महत्वपूर्ण कागजात कहाँ गयो त्यस बेला पनि अज्ञात नै थियो । गिरीका अनुशार गञ्जागोल मुद्धाहरु मध्येको लारी विरुद्धको मुद्धा पनि एक हो ।’

जिल्लाले शुरु फैसला पछि दोस्रो पटक तामेली जागेपछि पनि अर्को फैसला त गर्यो, तर फैसलामा के थियो स्पष्ट छैन । किनभने सो मुद्धाको मिसल नै भेटिएको छैन । पुनरावेदन अदालत पाटनको चलानी नम्बर ५५९ बाट ६९ साल माघ १५ गते दोहोर्याइ पाउ धरौटी नम्बर ५० मा समावेश हुने गरी मिसिल सर्वोच्च अदालत पठाएको थियो । सर्वोच्चले यो मुद्धाको मिसिल ६९ साल चैत्र ८ गते बुझेको थियो । तर त्यही मिसिल अहिले सर्वोच्च अदालतको कुन फाँटमा कुन अवस्थामा छ स्पष्ट छैन ।

‘दोहोर्याइ पाऊँ’ निवेदन दर्ता हुनुको सिधा अर्थ प्रतिवादी मस्कुर अहमद लारीविरुद्ध जिल्ला र पुनरावेदन दुवै तहबाट फैसला भयो । दुई तहको न्यायालयबाट एकै किसिमको फैसला भएपछि त्यो सर्वोच्चमा पुनरावेदन लाग्दैन । यस्तो अवस्थामा निस्सा प्राप्त गर्न ‘दोहोर्याइ पाऊँ’ निवेदन दिन पाउने नियम छ । सो मुद्धामा दोहोर्याइ पाऊँ भन्ने निवेदन दर्ता हुनुको अर्थ अघिल्ला दुई अदालतले लारीविरुद्ध फैसला गरे भन्ने बुझ्न सकिन्छ । तर पनि प्रमाणिक कागजातको अभावमा यो मुद्धा रहस्यमय बनेको छ ।

२५० केजी चरेस मुद्धामा आरोपीका रुपमा रहेका व्यक्तिको प्रभावकै कारण कागजात नभेटिएको हो वा अदालतमा फाइलिङ प्रणाली कमजोर भएको हो भन्ने अझै स्पष्ट हुन सकेको छैन । हाल हरेक अदालतमा कम्प्यूटर प्रणाली लागू गरिएको छ । त्यो प्रणालीमा सबैजसो नयाँ पुराना मुद्धाबारे डाटा इन्ट्री भइसकेको छ । यस्तो प्रणालीमा मुद्धा परेका व्यक्तिको नाम मात्रै इन्ट्री गर्दा पनि उ मुछिएको मुद्धा कम्प्यूटरमा देखिन्छ । तर लारी विरुद्धको मुद्धा जिल्ला र सर्वोच्चमा भेटिन्न । तर पनि यो मुद्धामा एभरेष्ट होटलका मालिक लारी दोषी प्रमाणित भएको केही बलिया आधारहरु फेला भने परेका छन् ।

कुनै समय नेपाल प्रहरीको लागू औषध ब्यूरोका एसएसपी रणबहादुर चन्दले लारी फरारी भएको बताएका थिए । तर एभरेस्ट होटल व्यवस्थापनले लारी नेपाल आउजाउ गरिरहेको जानकारी दिएको छ ।

वर्षौ अघिदेखि नेपालमा व्यापार व्यवसाय सञ्चालन गरेर बसेका लारी भारतीय नागरिक हुन् । उनको स्थायी ठेगाना कलकत्ताको अलिपुर कोनार्क गार्डेन ६, बर्डवान रोड हो । लारीले कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा नेपालको ठेगाना काठमाडौ वडा नम्बर १० नया बानेश्वर उल्लेख गरेका छन् ।

लारीले अदालतमा अन्य मुद्धा पनि खेपिरहेका छन् । जुन देवानी प्रकृतिका छन् । देवानी मुद्धामा लारीले अदालतको म्याद बुझेका छन्, प्रतिउत्तर फर्र्काएका छन् । तर लागु औषधसम्बन्धी उनको फौजदारी मुद्धामा उनलाई अदालतले भेटेकै छैन । प्रहरीले त उनलाई नभेटेको कर्मकाण्ड पूरा गरेर फाइल थन्क्याएको छ ।

२०५५ सालमा जर्मन उडेको जहाजमा एभरेष्ट होटलबाट गएको खानासंँगै २५० केजी चरेस फ्रयांकफर्टमा बरामद भएको थियो । चरेस ओसार्न बा अ प २६४ नम्बरको भ्यान प्रयोग गरिएको थियो । त्यो कर्ममा लारीले पनि सहमति दिएको दाबी गर्दै प्रहरीले लारीविरुद्ध पनि मुद्धा दर्ता गर्यो ।

लारीविरुद्धको मुद्धा नेपालमा मात्रै नभएर जर्मन सरकारको पनि चासोको विषय हो । २०६६ साल पुस २० मा काठमाडौ जिल्ला अदालतले लारीको वास्तविक नाम के हो भन्ने जान्न सोधेको पत्रमा वादी नेपाल सरकार र जर्मन दूतावास भनेर उल्लेख छ । जर्मन दूतावास समेतको उजुरीमा यो मुद्धा शुरु भएको थियो । यसकारण यो मुद्धा नेपालको प्रतिष्ठासँंग समेत जोडिएको विषय बनेकोछ ।