आज पुगे भोलीलाइ साचौला
आजै मरे भोली के गरौला,,,,,
कुनै व्यक्तिलाई १०२ डिग्री वा सोभन्दा बढीको ज्वरो आएको छ भने के गर्नु पर्ला ? पक्कैपनि सर्वप्रथम ज्वरो नियन्त्रण गर्न सिटामोल वा अन्य औषधी प्रयोग गरिन्छ । त्यसपछी मात्रै डायग्नोसिस गर्दै अन्य उपचार विधि अपनाइन्छ ।
निक्षेपमा १५ % सम्म ब्याजदर लागु गर्न सकिने कुराले नेपाली अर्थतन्त्रमा निकै प्रतिकुल असर गर्न सक्ने निश्चित प्राय छ । उसो भय कर्जाको ब्याजदर कती हुने ? २०- २५ प्रतिशत ? प्राय सबै जसो बैंक तथा बित्तिय संस्थाले कर्जा प्रबाह गर्न रोकेको अवस्थामा अर्थतन्त्रलाई चलाएमान बनाउन नेपाल रास्ट्र बैंकले केहि कदम तुरुन्तै चाल्नु पर्ने जरुरी छ ।
तत्काल लगानीयोग्य रकम बढाउन यि तीन मध्य कुनै बिकल्प प्रयोग गर्न सकिन्छ :
१) सरकारी कोषलाई बैंक तथा वित्तीय संस्थामा जम्मा गर्ने व्यवस्था गर्ने ।
२) कर्जा निक्षेप अनुपात जुन अहिले ८० प्रतिशत छ त्यसलाई ८५ प्रतिशत बनाउनुपर्ने ।
३) ‘क’ ‘ख’ र ‘ग’ बर्गका बित्तिय संस्थालाई तोकिएको सिआरआर जुन अहिले क्रमश ६ प्रतिशत, ५ प्रतिशत र ४ प्रतिशत रहेको छ त्यसलाई १ प्रतिशतका दरले घटाउनुपर्ने ।
नेपाल रास्ट्र बैंकले रिपो जारी गरेर वा ट्रेजरी बिल बैंक तथा वीत्तीय संस्थाबाट खरिद गरेर अहिले बैकिङ क्षेत्रमा देखिएको समस्या समाधान हुन सक्दैन । माथी उल्लेख गरिएका अल्पकालिन समाधानका लागी केन्द्रिय बैंकले प्रयोग गर्न सकिने वा भनौ प्रयोग गर्नै पर्ने मौद्रीक उपकरण मात्र हुन । अन्त्यमा सिसिडी रेसियो बृद्दी गरे बैकिङ अराजकता बढ्न सक्ने अन्तरास्ट्रीय मुद्रा कोशको चेतावनिमा मेरो प्रतिकृया ‘ अचानोको पिडा हतौडालाई के थाहा हुन्छ र ?
