काठमाडौँ – आइतबार बेलुका एक अपरिचित व्यक्तिबाट फोन आयो । उनले आफु विद्यार्थी भएको परिचय मात्र दिए, नाम बताएनन् । तर उनले  ब्यबस्थापन संकाय अध्यापन हुने नेपालकै चर्चित नेपाल कमर्श क्याम्पसमा भर्नामा भईरहेको अनियमितताको बारेमा जानकारी दिए । फोनमै उनले दुखेसो पोखे ‘सर, त्यहा अति नै रहेछ, मैले त सिम्याटको फर्म पनि भरिन, त्यसै फर्किए’, ‘तपाईहरुले त्यो बिषय बाहिर ल्याईदिनु पर्यो’ । मैले उनीबाट थप जानकारी लिन खोंजे तर उनले क्याम्पसमै गएर प्रत्यक्ष हेर्न भने ।

सोहि अनुरुप एक जना मित्र सहित भाईलाई फर्म लिने बहानामा क्याम्पस पुगे ।  क्याम्पस प्रवेश गर्ना साथ काउन्सिलरहरु फर्म, किताब लगायतका सामग्रीसहित बसेका थिए । त्यहि भिडमा एकजना विद्यार्थी काउन्सलरसंग विवाद गर्दै थिए । उनले आफुले त्यस क्याम्पसले दिएको किताब नपढ्ने सोच बनाएको बताउदै किताव फिर्ता लिन र आफ्नो पैसा फिर्ता दिन माग गर्दै थिए । तर काउन्सिलरले किताब फिर्ता हुदैन भनेपछि उनी ‘पैसा पनि तपाई नै राख्नु , किताब नि तपाई नै राख्नु’ भन्दै किताब छाडेर हिडेका थिए । पछि उनले आएर किताब लगे या लगेनन्, थाहा भएन ।

अनि सुरु भयो काउन्सिलरसंग मेरो कुरा । भर्ना गर्नु पर्यो, के के ‘रिक्वायरमेन्ट’ छ भनि मैले प्रश्न गरे । काउन्सिलरले एकै सासमा प्लस टु मा कम्तिमा पनि सेकेण्ड डिभिजनमा पास भएको हुनु पर्ने र फर्मको १५ सय रुपियाँ लाग्ने बताए । अन्य क्याम्पसमा भन्दा धेरै शुल्क बताएपछि के केको लागि भनि जिज्ञासा नगर्ने कुरै भएन । उनले सिम्याटको लागि ४ सय, किताबको लागि ३ सय ५० र कलेज फर्मको लागि ७ सय ५० बताए  । कलेजको फर्म शब्दले मलाई शसंकित तुल्यायो, प्रश्न गरी हाले ।  काउन्सलर चाहेर-नचाहेर वा जानेर-नजानेर त्यसबारे केहि बताएनन् । तर किताव चाही कम्पल्सरी नभएको बताउदै मलाई फर्म भर्न कन्भिन्स गर्ने कोसिस गर्दै थिए । तर मैले उल्टै प्रश्न सोधे ‘सीम्याट पास नभई कलेज फर्म भरेर सिम्याट फेल भयो भने के गर्ने ? यो कस्तो सिस्टम हो ?’ उनले केहि रिसाउदै ‘हामिलाई यसरी नै काउन्सिल गर्नु भन्नु भा छ, केही कुरा भए माथि गएर गर्नु’ भन्दै अरुलाई स्किम बुझाउन थाले । त्यतिकैमा एक जना म नजिक आएर भने ‘सर माथि जाउँ, सब कुरा बुझ्नु हुन्छ’ ।

उनले मलाई बिबिएम कार्यक्रमका निर्देशक कृष्ण प्रसाद ओझाको क्याबिनमा लिएर गए । मैले उनलाई कस्तो सिस्टम हो यो भनी प्रश्न गरे । सुरुमा त उनले ‘के भा छ र ?’ भन्दै टार्न खोजे । फेरि प्रश्न गर्दा उनले ‘यो क्याम्पसमा यस बर्षदेखि लागु भएको नयाँ सिस्टम’ भएको जानकारी दिए । कारणबारे उनले भर्ना गर्ने बेलामा अन्य क्याम्पसबाट आएका विद्यार्थीलाई भन्दा पहिला मिनभवन कै बिद्यार्थिलाई ‘प्रायोरिटी’ दिन यसो गरेको जानकारी दिए । 

यसको मतलब क्याम्पसले मिनभवनका विद्यार्थी चिन्न मात्र अतिरिक्त ७ सय ५० लिएको रहेछ । मैले विद्यार्थी चिन्न र स्लिप, रसिद, रेकर्डहरु हुन्छ, कलेज फर्म नै किन भर्नु पर्यो भन्दा अन्तरिक खर्चको लागि हो, सामान्य हो भन्दै पन्छिन खोजे । त्यतिकैमा अर्का व्यक्ति क्याबिनमा प्रवेश गरे ‘वहाँ चाई को भन्दा ओझाले ‘वहाँ पनि हाम्रो स्टाफ नै हो, यसबारे वहाँलाई बढी थाहा छ’ भनेर परिचय गराए । ति स्टाफले पनि काउन्सिलर र ओझाले भने झैँ ‘फेल हुनेको पैसा फिर्ता नहुने’ बताए ।

उनले ‘यो आन्तरीक सिस्टम हो, आन्तरिक खर्चमा प्रयोग हुन्छ’ भन्दै ओझा कै लाइन दोहोर्याए । मेरो  दृष्टिमा यो खुलेआम भ्रष्टाचार थियो । यसरी क्याम्पसमै खुलेआम घोटाला हुँदा विद्यार्थीको हकहितको लागि भन्ने ‘विद्यार्थी संगठन’हरु किन चुप होलान भन्ने मनमा खुल्दुली लाग्यो । प्रश्न गरी हाले ‘यसरी विद्यार्थीलाई मर्कामा पार्दा विद्यार्थी संगठनहरुले केहि गर्दैनन् ?’ उनको उत्तरले मलाई चकित पार्यो । उनले त विद्यार्थी संगठनको सर सल्लाह मै प्रसाशनसंग मिलेर यो सिस्टम सुरु गरेको बताए ।

जान्न मन लाग्यो यस अबैथ कामबाट क्याम्पसले कति कामाउदो रहेछ । कतिले फर्म भर्लान भनेर जानकारी मागे । जवाफ आयो ’२२ सय देखि २५ सय सम्म’ । तर फ्याकल्टीमा जम्मा २ सय ३६ विद्यार्थीको कोटा रहेछ  । त्यत्रा विद्यार्थीबाट गजबको पैसा कमाउनु हुदो रहेछ है भनी मन्द मुस्कान सहित सोधे । उनी गजबले हासे । केहि प्रतिक्रिया दिएनन् । उनले ६० प्रतिशत भन्दा कम ल्याएकाले फर्म नभरे पनि हुने बताए । जुन काउन्सलरको भनाईसंग बाझियो ।

काउन्सिलरले सेकेण्ड डिभिजन आउनेले भर्न सक्ने बताएका थिए । जुन ४५ प्रतिशत भन्दा माथि हो, तर ओझाले ६० प्रतिशत भन्दा कम आउनेले नभरे पनि हुने बताउदै उनीहरुले नियोजित रुपमै विद्यार्थीहरुबाट अबैध रुपमा रकम संकलन गरीरहेको प्रष्ट हुन्छ । यसको मतलब ६० प्रतिशत भन्दा कम आउने सयौ विद्यार्थीको रकम खेर गयो । बिबिए , बिबिएस र बिआईएम जस्ता फ्याकल्टीमा भर्ना गर्दा क्याम्पसले यसरी विद्यार्थीबाट अतिरिक्त रकम असुल्दै घोटाला गरेको हो । 

क्याम्पसहरुमा भर्ना प्रक्रिया सामान्यतया प्रवेश परीक्षा, अन्तर्वार्ता, र स्किल टेस्ट पुरा गरेपछि हुन्छ । यी सबैमा उतिर्ण विद्यार्थी मात्रै भर्नाका लागि योग्य मानिन्छन् । यसरी उतिर्ण भएका विद्यार्थीले मात्रै तोकिएको शुल्क तिरेर भर्ना पाउछन् । तर मिन भवन क्याम्पसमा भने फरक रहेछ ।  करिब २ हजार ५ सय फर्म वितरण हुँदा फर्मको ४ सय र भर्ना अग्रम शुल्क ७ सय गर्दा कलेजले फर्म र अबैध अग्रिम  शुल्क बाट १० लाख  र  १७ लाख आम्दानी गर्दै छ । त्यसमध्ये सिम्याट फर्मबाट आएको मात्र क्याम्पसले बिश्वबिद्यालयलाई बुझाउने बताएको छ  ।  तर अग्रिम भर्ना वापत संकलन गरिएको शुल्क भने विद्यार्थी संगठन र प्रसाशनले दुरुपयोग गर्ने पक्का  छ ।

• बिज़पाटि