आजका कार्यक्रमका अतिथि सिए. शिवनाथ पाण्डे
एसएलसी सकिएलगत्तै नेपाल राष्ट्र बैंकका जागिरे भएका शिवनाथ पाण्डेले त्यहाँ ३० बर्ष काम गरे । २० बर्षदेखि त उनी व्यवस्थापकीय तहमै थिए । तर ३० बर्षपछि अनिवार्य अवकासका कारण राष्ट्र बैंक छोडेका उनी त्यसपछि केहि समयको ‘ग्याप’पछि इन्स्योरेन्स क्षेत्रमा आइपुगे । बैंकिङमा अनुभवी व्यक्तिका रुपमा परिचित पाण्डे अहिले सूर्या लाइफ इस्न्योरेन्सका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत छन् भने जीवन बीमक संघकोसमेत अध्यक्ष छन् । उनै पाण्डेसँग आज हामीले बीमा बहस गरेका छौं ।
१. अहिलेको बीमा बजारलाई कसरी हेरिरहनुभएको छ ? बीमा कम्पनीहरु बढे अनुसार बीमाको पहुँच बढ्न सकेन भन्ने गुनासो छ नि ?
बीमा बजार सुधारको गतिमा छ । पहिलाको तुलनामा बीमाको पहुँचमा पनि व्यापकता आएको छ । केहि समय अघि बीमाको पहुँच जनसंख्याका आधारमा ७ देखि ८ प्रतिशतमात्र थियो । पछिल्लो तथ्यांकले बीमाको पहुँच २० देखि २२ प्रतिशतसम्म पुगेको देखाएको छ । त्यसमा बैदेशिक रोजगारीमा रहेकाहरुलाई पनि गणना गर्ने हो भने बीमाको पहुँच २५ प्रतिशतसम्म पुगेको देखिएको छ । बीमा कम्पनीहरु बढे अनुसार बीमाको पहुँच बढेन भन्ने कुरामा म सहमत छैन । पहिला हामी ९ वटा कम्पनीमात्र थियौं । अहिले नयाँ कम्पनीहरु थपिएपछि बीमाको पहुँच एकदम बढेको छ । हिजोको ७ प्रतिशतको पहुँचबाट २५ प्रतिशतसम्म पुग्नु भनेको सानो बिस्तार होइन ।
२. राष्ट्र बैंकको जागिर छोडेपछि बीमा कम्पनीहरुमा आउने चलन बढ्यो नि ? बीमा कम्पनीको नेतृत्व सहज भएको हो ? तपाईंले पनि त्यसै गर्नुभयो, कस्तो रह्यो बीमा क्षेत्रको अनुभव ?
मेरो कुरा गर्नुभएको हो भने नेतृत्व सहज भएर म यहाँ आएको होइन । धेरै कुरामा ‘च्यालेन्ज’ छ । तर आफ्नो अनुभवले यहाँ पनि केहि गर्न सकिन्छ कि भन्ने हो । मेरो अनुभवको कुरा गर्दा राष्ट्र बैंक र बीमा कम्पनीको नेतृत्वको काम भनेको धेरै फरक छ । राष्ट्र बैंक नियामक संस्था हो भने आज म नियमन हुने संस्थामा छु । हिजो म पोलिसीको कुरा गर्थ्यें, त्यहि वरिपरि क्षेत्रमा काम गर्थ्यें, तर अहिले साँघुरिएको छु । म यो क्षेत्रमा सार्है एक्सपर्ट भएर आएको पनि होइन । म विशेष परिस्थितिले यहाँ आएको हुँ । अनुभव राष्ट्र बैंकको भन्दा सार्है फरक पाएँ । यो फरक नै क्षेत्र हो ।
३. नेपाल लाइफ र रिलायबल नेपाल लाइफ, सन नेपाललाइफ र सूर्या लाइफ उस्तै पो हो कि भन्ने भ्रम पनि कतिपयमा छ । नाम जुधेर ग्राहकहरुले भ्रम पाले भन्ने आरोप पनि छ नि ! यो कुरालाई कसरी लिनुहुन्छ ?
यो कुरा कतै नै कतै समस्याका रुपमा देखिएको पक्कै हो । सूर्या लाइफ र सनलाइफ एउटै कम्पनी हो भन्ने भ्रम कतिपयमा रहेको हामीले पनि पाएका छौं । हामीले त सूर्या लाइफको ग्राहक प्रिमियम बुझाउन सन नेपाललाइफ गएकोसमेत पाएका छौं । यो नाम दर्ता गराउने कम्पनीले बुझ्नुपर्ने हो । कुनै बेला मुद्धा पर्यो भने यसको छिनोफानो होला । तर कतै न कतै समस्याजस्तो देखिएकोचाहिं हो ।
४. तपाईं आएपछि सूर्या लाइफ इन्स्योरेन्समा के के प्रगति भयो त ?
प्रगति भनेको हुँदै जाने कुरा हो । मैले नेतृत्व सम्हालेपछि प्रिमियम धेरै बढी कलेक्सन भएको छ । धेरै अघिदेखि हुन नसकेको साधारणसभा सम्पन्न गरियो । नयाँ कम्पनीहरु आएपछि स्टाफ टर्नओभर बढ्यो, त्यसलाई पनि व्यवस्थापन गरियो । बिजनेश ग्रोथ राम्रै गरियो । संस्थागत सुशासनलाई प्राथमिकता दियौं । सेयरधनीहरुलाई लाभांश पनि दियौं । समग्रमा सबै खुसी छन् ।
५. तपाईं आफ्नो रहरले भन्दा पनि आफ्नो एक सिनियरको कुरा काट्न नसकेर यहाँ आउनुभयो भन्ने चर्चा पनि थियो नि ?
मैले यहाँ आएर जागिर खाइसकेपछि त्यसो भन्न मिल्दैन । तर राष्ट्र बैंकको एउटा संस्कार नै छ, सिनियरले भनेको मान्ने । मैले पनि मानेकोचाहिं पक्का हो ।
६. तपाईंको अध्यक्षतामा जीवन बीमाक संघ पनि दर्ता भयो । किन दर्ता भयो यो संघ ?
जीवन बीमासँग सम्बन्धित समस्याहरु सम्बोधन नै नहुनु यो संघ दर्ता हुनुको मुख्य कारण हो । हाम्रा कुराले खास प्राथमिकता पनि पाएन । पहिलादेखि नै हाम्रो छलफल भएको थियो । हाम्रा समस्याहरु सम्बोधन गराउने उद्देश्यले यो संघ दर्ता भएको हो । यो क्षेत्रका समस्याहरु बसेर समाधान गर्नु नै हाम्रो उद्देश्य हो । तपाईंले पनि अघि अस्वस्थ प्रतिष्पर्धाको कुरा गर्नुभयो । त्यस्तै अस्वस्थ प्रतिष्पर्धा नहोस् भनेर हामीले यो संस्था दर्ता गरेका हौँ । बैंकिङ क्षेत्रमा पनि वाणिज्य बैंकहरुको बेग्लै, बिकास बैंकहरुको बेग्लै र लघुवित्तहरुको बेग्लै संगठन छ । हाम्रो त निर्जीवन बीमासँग ‘नेचर अफ बिजनेश’ नै फरक भयो । बीमा क्षेत्रलाई कसरी अगाडी बढाउने भन्ने कुरामा हामी गहन छलफल गर्नेछौं । बीमा क्षेत्रको भलो गर्नका लागि नै यो संघको स्थापना गरिएको हो ।
बाँकी कुराकानी भिडियोमा हेर्नुहोस् :
