रोयल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्स, रारा विकास बैंक र पोखराको अपी फाइनान्सबीच मर्जर हुनु ठीक एक दिनअघि रोयलका सञ्चालकले बदनियतपूर्ण ढंगले बैंकको ३६ करोड रुपैयाँ पचाउने योजनाअनुसार नक्कली ऋणीका फाइल खडा गरी ३६ करोड रुपैयाँ ऋण स्वीकृतको खेल खेलिएको समाचार सार्वजनिक भएको एक बर्षसम्म पनि जनताको पसिना चुस्नेहरुमाथि कारवाही नभएपछि, एपेक्स डेभलोप्मेन्ट बैंकविरुद्ध एक समूह विभिन्न नियमनकारी निकाय धाउने भएको छ भने जनताको पसिनामाथि गरेको बेइमानी विरुद्ध अख्तियार पुग्ने भएको छ ।  

नेपाल राष्ट्र बैंक र अख्तियारमा उजुरी गरिने :

नियमनकारी निकाय हुँदाहुँदै पनि उजुरी नपरेकै आधारमा छानविन प्रक्रिया अगाडी नबढेपछी नेपाल राष्ट्र बैंकमा एपेक्सले गरेको ‘कर्पोरेट अपराध’ विरुद्ध उजुरी पर्ने भएको छ।  एपेक्सले गरेको गलत काम विरुद्धको अभियानमा लागेको एक समूह नेपाल राष्ट्र बैंकसमक्ष यो मुद्धा लिएर जाने भएको हो । ‘एपेक्सले गरेको ‘कर्पोरेट अपराध’ मा नेपाल राष्ट्र बैंक किन मौन’ भन्ने अर्थ सरोकारको प्रश्नको उत्तर दिंदै हिजोमात्रै नेपाल राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता त्रिलोचन पंगेनीले उजुरी परेको खण्डमा एपेक्समा भएको भनिएको घोटालाको छानविन हुने र दोषी ठहरिए उक्त बैंकविरुद्ध कारवाही भएरै छाड्ने प्रतिक्रिया दिएका थिए । ‘अख्तियारमा उजुरी परेपनि उक्त पत्र नेपाल राष्ट्र बैंकमानै जाने हो । नेपाल राष्ट्र बैंकमा पनि हामी उजुरी गर्छौं । त्यसपछी एपेक्सले गरेको ‘कर्पोरेट अपराध’ बारे जरुर छानविन हुन्छ । पैसाको भरमा यो प्रकरणलाई भित्रभित्रै तुहाउन खोज्नेहरुलाई कारवाही गरेरै छोड्ने वातावरण बनाएर छोड्छौं  ।’ एपेक्सको कर्पोरेट अपराध विरुद्धको अभियानमा लागेका अर्का एक सदस्यले अर्थ सरोकारलाइ बताए । एपेक्स बैंकमा ३६ करोडको घोटाला हुँदापनि पावर र पैसाको भरमा यो प्रकरणलाइ तुहाउन खोजिएको भन्दै ढिलै भएपनि आफुहरु अख्तियारको ढोकासम्म पुग्न लागेको उनको दावी थियो ।



लेखापरीक्षकमाथि पनि ठडियो औंला, आइक्यानमा उजुरी गरिने:

‘एपेक्स बैंकमा भएको घोटालाबारे विभिन्न पत्रपत्रिकामा समाचार सार्वजनिक भएको थियो ।  यसका लेखापरीक्षकलाइ पनि यस बिषयको जानकारी थियो । तर पनि लेखापरीक्षकले प्रतिवेदनमा ३६ करोडलाइ लिएर ‘कैफियत’ देखाएका छैनन् ।  आइक्यानकै सदस्य समेत रहेका अर्का एक  चार्टड एकाउन्टेन्ट बैंकको ब्यबस्थापन समुहमा रहेकाले उनको मिलेमतोमा लेखापरिक्षण प्रतिवेदन तयार गरिएको छ ।’ समुहका एक सदस्यले अर्थ सरोकारसँग भने । ‘लेखापरिक्षण त ‘स्याम्प्लीङ’को आधारमा हुने हो, यसले त्यहाँ अपराध नै भएको छ भने पनि लेखापरिक्षकलाइ दोष दिन मिल्छ र ? ‘ भन्ने हाम्रो प्रश्नमा एपेक्सको कर्पोरेट अपराध विरुद्धको अभियानमा लागेका एक सदश्य भन्छन, ‘लेखापरीक्षकको दायित्व हामीलाई थाहा छ । तर एपेक्सको हकमा बदनियतपूर्ण ढंगले काम गरिएको छ । आइक्यानका सदश्य रहेका एक सिएको मिलेमतोमा यहि ‘स्याम्प्लीङ’ र लेखापरीक्षकको सिमित दायित्वमाथि टेकेर बदनियतपूर्ण रुपमा काम गरिएको छ । राजनीतिक आढ़कै भरमा गलत काम भएको छ ।  त्यसैले त हामी आइक्यानले यस बिषयमा छानविन गरोस् भनिरहेका छौं ।

उनी अगाडी भन्छन्, ‘बैंकको लेखापरिक्षणको हकमा नेपाल राष्ट्र बैंकको पनि आफ्नै नीति छ ।  बाफियामा पनि यस बिषयमा नीतिहरु छन् । राजनीतिक आढ़मै जुन खालको गलत काम भएको छ, हामी त्यस विरुद्ध लाग्छौं नै ! ‘उनका  अनुसार मर्जरका बाहानामा जनताको पसिनामाथि खेलबाड गर्ने जो कसैलाई पनि छोड्नु हुँदैन । उनी अगाडी भन्छन्, ‘एपेक्सले यहि बिषयमा छानविन हुने डरले पछिल्ला लेखापरिक्षण प्रतिवेदन समेत वेव साइटमा राखेको छैन । लेखापरिक्षणलाइ नियमन गर्ने निकाय भनेको नेपाल चार्टड एकाउन्टेन्ट्स संस्था हो  र यसले जिल्ला अदालत सरहको काम गर्न पनि पाउँछ । तर आइक्यानले एपेक्सले गरेको कर्पोरेट अपराधमा लेखापरीक्षकको मिलेमतो भएको ठहर नगरेको खण्डमा हामी सर्वोच्चको ढोका ढकढकाउंछौं । तर कुनैपनि हालतमा एपेक्सलाइ प्रयोग गरेर जनताको पसिनामाथि लुट गर्ने र त्यो कुरा सहि छ भने सहिछाप ठोक्नेहरुका विरुद्धमा हामी न्याय नापएसम्म लड़ीरहन्छौं । ‘  

मर्जपछि एपेक्सको पहिलो साधरणसभा

मर्जर प्रभावित हुन सक्ने :

नेपाल राष्ट्र बैंक, अख्तियार र आइक्यानमा उजुरी परेपछि यस विषयमा ठुलै हलचल हुने पक्का छ । एपेक्सले गरेको कर्पोरेट अपराध विरुद्ध चौतर्फी उजुरी हुने भएपछि यसले मर्जरमा सहभागीता जनाएका अन्य बैंक र नियमनकारी निकाय नेपाल राष्ट्र बैंकमा समेत नैतिक दवाव पर्ने देखिएको छ । ‘हामी अन्तिम समयसम्म पनि लडीरहन्छौं । एपेक्सले गरेको बेइमानी विरुद्ध हामी सबन्धित संस्था र एपेक्सलाइ प्रयोग गरेर जनताको पसिना माथि लुट मच्चाउने व्यक्तिलाई कारवाही नभएसम्म लडीरहन्छौं ।’ एपेक्सले गरेको बदमासी विरुद्ध विभिन्न निकाय गुहारीरहेको एक समुहका एक सदस्यले अर्थ सरोकार डटकमसँग भने । यदी यो बिषयलाई टुंगो नलगाई मर्जर प्रक्रिया अगाडी बढेपनि आफुहरु अन्तिम समयसम्म एपेक्सविरुद्ध लागिरहने उनको भनाइ छ । यस अघि नेपाल राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता त्रिलोचन पंगेनीले पनि मर्जर भएकै कारणले पूराना फाइलहरु पल्टीदैनन् भन्ने कुरा गलत भएको स्पष्ट पारिसकेका छन् ।


यो पनि पढ्नुहोस् :


एपेक्स घोटाला प्रकरणबारे राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता भन्छन्, ‘उजुरी परे, छानविन गर्छौं’ (फलोअप नम्बर. २)

के पचाइएकै हो त एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंकको ३६ करोड ? (फलोअप नम्बर. १)  

सर्वसाधारणको यति धेरै रकम संकटमा पर्दा समेत सामान्य अवस्थाको संकटग्रस्त वित्तीय संस्थालाई संकटग्रस्त घोषणा गरी पीसीए (शीघ्र सुधारात्मक कारबाही) को व्यवस्था लागू गर्ने राष्ट्र बैंक भने यो काण्डमा मौन बसेको छ । बरु उल्टै बैंक डुबाउने खेलमा लागेकाले आफूहरूले गभर्नरलाई समेत चलाउन सक्ने ध्वाँस दिँदै अन्य सञ्चालकलाई धम्क्याउने र डेढ वर्षको अवधिमा निक्षेप संकलन तथा कर्जा लगानीमा दोब्बरले फड्को मारेको बैंकलाई सखाप पर्ने खेल सुरु गरेका छन् ।