रोयल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्स, रारा विकास बैंक र पोखराको अपी फाइनान्सबीच मर्जर हुनु ठीक एक दिनअघि रोयलका सञ्चालकले बदनियतपूर्ण ढंगले बैंकको ३६ करोड रुपैयाँ पचाउने योजनाअनुसार नक्कली ऋणीका फाइल खडा गरी ३६ करोड रुपैयाँ ऋण स्वीकृतको खेल खेलिएको समाचार सार्वजनिक भएको एक बर्षसम्म पनि जनताको पसिना चुस्नेहरुमाथि कारवाही नभएपछि, एपेक्स डेभलोप्मेन्ट बैंकविरुद्ध एक समूह विभिन्न नियमनकारी निकाय धाउने भएको छ भने जनताको पसिनामाथि गरेको बेइमानी विरुद्ध अख्तियार पुग्ने भएको छ ।
लेखापरीक्षकमाथि पनि ठडियो औंला, आइक्यानमा उजुरी गरिने:
उनी अगाडी भन्छन्, ‘बैंकको लेखापरिक्षणको हकमा नेपाल राष्ट्र बैंकको पनि आफ्नै नीति छ । बाफियामा पनि यस बिषयमा नीतिहरु छन् । राजनीतिक आढ़मै जुन खालको गलत काम भएको छ, हामी त्यस विरुद्ध लाग्छौं नै ! ‘उनका अनुसार मर्जरका बाहानामा जनताको पसिनामाथि खेलबाड गर्ने जो कसैलाई पनि छोड्नु हुँदैन । उनी अगाडी भन्छन्, ‘एपेक्सले यहि बिषयमा छानविन हुने डरले पछिल्ला लेखापरिक्षण प्रतिवेदन समेत वेव साइटमा राखेको छैन । लेखापरिक्षणलाइ नियमन गर्ने निकाय भनेको नेपाल चार्टड एकाउन्टेन्ट्स संस्था हो र यसले जिल्ला अदालत सरहको काम गर्न पनि पाउँछ । तर आइक्यानले एपेक्सले गरेको कर्पोरेट अपराधमा लेखापरीक्षकको मिलेमतो भएको ठहर नगरेको खण्डमा हामी सर्वोच्चको ढोका ढकढकाउंछौं । तर कुनैपनि हालतमा एपेक्सलाइ प्रयोग गरेर जनताको पसिनामाथि लुट गर्ने र त्यो कुरा सहि छ भने सहिछाप ठोक्नेहरुका विरुद्धमा हामी न्याय नापएसम्म लड़ीरहन्छौं । ‘
मर्जपछि एपेक्सको पहिलो साधरणसभा |
मर्जर प्रभावित हुन सक्ने :
यो पनि पढ्नुहोस् :
एपेक्स घोटाला प्रकरणबारे राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता भन्छन्, ‘उजुरी परे, छानविन गर्छौं’ (फलोअप नम्बर. २)
काठमाडौँ – रोयल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्स, रारा विकास बैंक र पोखराको अपी फाइनान्सबीच मर्जर हुनु ठीक एक दिनअघि रोयलका सञ्चालकले बदनियतपूर्ण ढंगले बैंकको ३६ करोड रुपैयाँ पचाउने योजनाअनुसार नक्कली ऋणीका फाइल खडा गरी ३६ करोड रुपैयाँ ऋण स्वीकृतको खेल खेलिएको समाचार सार्वजनिक भएको एक बर्षसम्म पनि नियमनकारी निकाय नेपाल राष्ट्र बैंक चुप लागेर बसेको भन्ने आरोप लागिरहेका बेला नेपाल राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता त्रिलोचन पंगेनीले उजुरी परेको खण्डमा नेपाल राष्ट्र बैंकले कुनै पनि हालतमा जनतासँग बेइमानी गर्ने बैंकलाई कारवाही गरेरै छोड्ने बताएका छन् ।
त्रिलोचन पंगेनी, प्रवक्ता, नेपाल राष्ट्र बैंक |
मर्जर भयो भन्दैमा उन्मुक्ति हुन्न : पंगेनी
यसरी सुरु भएको थियो ३६ करोड़ पचाउने खेल :
रोयल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्स, रारा विकास बैंक र पोखराको अपी फाइनान्सबीच मर्जर हुनु ठीक एक दिनअघि रोयलका सञ्चालकले बदनियतपूर्ण ढंगले बैंकको ३६ करोड रुपैयाँ पचाउने योजनाअनुसार नक्कली ऋणीका फाइल खडा गरी ३६ करोड रुपैयाँ ऋण स्वीकृतको खेल खेलेका थिए । उनीहरूले राष्ट्र बैंकले मर्जरको क्रममा रहेका वित्तीय संस्थाहरूको खराब ऋण तथा अन्य खराब अवस्थाको विषयमा केही लचक नीति अपनाउने बुझेर त्यस्तो प्रावधानको दुरूपयोग गर्दै मर्जरको एक दिनअघि अन्य बैंकका प्रतिनिधिलाई समेत हात लिएर ३६ करोडको ऋण स्वीकृत गराउने काम गरेका थिए ।
त्यही ३६ करोड र त्यस्ता आधा दर्जन काण्ड छानबिन समितिमार्फत बाहिर आउने भएपछि केही व्यक्तिको चलखेलमा साधारणसभाबाट अध्यक्ष निर्वाचित चन्द्रलाल जोशीलाई ‘कु’ गरेर अपदस्थ गरी सीईओ गोविन्दप्रसाद उपाध्यायलाई समेत लखेट्ने योजना बनाइएको थियो । अहिले एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंकको सञ्चालक समितिको अध्यक्षमा विष्णु धिताल पुगेका छन् । धिताल रोयलको ३६ करोड रुपैयाँ पचाउने खेलका एक प्रमुख पात्र हुन् ।
यो पनि पढ्नुहोस् :
के पचाइएकै हो त एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंकको ३६ करोड ? (फलोअप नम्बर. १)
मर्जरलाइ संकटग्रस्त बैंक तथा वित्तीय संस्थाले भोग्ने कारवाही बाट बच्ने हतियार बनाइने गरेको तथ्य र एपेक्स बैंकभित्रको घोटाला छताछुल्ल भएपनि बैंकभित्रको एक गिरोहनै लागेर जनताको ३६ करोड ‘झ्वाम’ पार्न लागि परेको छ । बैंकका कनिष्टदेखि बरिष्टसम्मलाई पैसा बाढेर होस् वा पत्रकारलाइ पैसा खुवाएर होस्, बैंकका उच्च तहका कर्मचारीहरु बैंकबाट करोडौं रुपैयाँ पचाउन लागि परेका छन् ।
करिब दुई वर्षअघि रोयल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्स लिमिटेड, मध्यपश्चिमको रारा विकास बैंक र पोखराको अपी फाइनान्स समेत मर्ज भएर बनेको राष्ट्रियस्तरको विकास बैंक एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंकमा गुन्डा र माफियाको चरम चलखेलका कारण सर्वसाधारणको सात अर्ब निक्षेप जोखिममा परेको रहस्य खुलेको छ । तर यो तथ्यलाई ढाकछोप गरेर सकेसम्म चाडो मर्जर प्रक्रियामा अगाडी बढी जनताको पसिना चुस्ने काममा एपेक्सका ‘ठालु’हरु लागि परेका छन् ।
रोयल मर्चेन्ट बैंकिङ एन्ड फाइनान्स, रारा विकास बैंक र पोखराको अपी फाइनान्सबीच मर्जर हुनु ठीक एक दिनअघि रोयलका सञ्चालकले बदनियतपूर्ण ढंगले बैंकको ३६ करोड रुपैयाँ पचाउने योजनाअनुसार नक्कली ऋणीका फाइल खडा गरी ३६ करोड रुपैयाँ ऋण स्वीकृतको खेल खेलेका थिए । उनीहरूले राष्ट्र बैंकले मर्जरको क्रममा रहेका वित्तीय संस्थाहरूको खराब ऋण तथा अन्य खराब अवस्थाको विषयमा केही लचक नीति अपनाउने बुझेर त्यस्तो प्रावधानको दुरूपयोग गर्दै मर्जरको एक दिनअघि अन्य बैंकका प्रतिनिधिलाई समेत हात लिएर ३६ करोडको ऋण स्वीकृत गराउने काम गरेका थिए । त्यही ३६ करोड र त्यस्ता आधा दर्जन काण्ड छानबिन समितिमार्फत बाहिर आउने भएपछि केही व्यक्तिको चलखेलमा साधारणसभाबाट अध्यक्ष निर्वाचित चन्द्रलाल जोशीलाई ‘कु’ गरेर अपदस्थ गरी सीईओ गोविन्दप्रसाद उपाध्यायलाई समेत लखेट्ने योजना बनाइएको थियो । अहिले एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंकको सञ्चालक समितिको अध्यक्षमा विष्णु धिताल पुगेका छन् । धिताल रोयलको ३६ करोड रुपैयाँ पचाउने खेलका एक प्रमुख पात्र हुन् ।
विष्णु धिताल, तश्वीर : फेसबुक |
कांग्रेसको नाम बेचेर दादागिरी :
छानबिन समितिले खोजी गर्दै जाँदा भीरपाखा, खोलानालाको नाममा समेत नक्कली ऋणी तथा फाइल खडा गरी ऋण प्रवाह भएको देखिएको छ । समूहले एनबीएस सुपरमार्केटको नाममा दुई करोड रुपैयाँ ऋण प्रवाह गरेको पाइएको छ । जब कि ऋणका लागि धितो राखिएको जग्गा पूर्वी नेपालको एक खोलो रहेको पत्ता लागेको छ । पछिल्लोपटक धितोमा उल्लिखित जग्गा खोज्दै जाँदा त्यसको मूल्यांकन शून्य देखिएको छानबिन समितिको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
एपेक्स डेभलपमेन्ट बैंकलाई डुबाउने खेलमा लागेका धितालले आफ्नो लक्ष्य प्राप्तिका लागि गुन्डाहरूको समेत परिचालन गर्ने गरेका स्रोतको दाबी छ । उनलाई साथ दिने वसन्त मल्ल मर्जरअघि नै राष्ट्र बैंकको कारबाहीमा परिसकेका व्यक्ति हुन् । उनी रोयलमा हुँदा केन्द्रीय बैंकले दुई लाख रुपैयाँ जरिवाना तिराएको थियो । त्यसो त धितालले बैंकको करोडौँ रुपैयाँ मात्र हिनामिना गरेका छैनन्, आफू लमजुङ काँग्रेसको सभापति हुन्छु भन्दै जिल्ला आउँदा–जाँदाको खर्चको बिलसमेत बैंकबाटै भराउने गरेका छन् । आफ्नै गाडी छ उनको, तर लमजुङ जाँदा र आउँदा गाडी भाडा भनेर एक दुई हजारमा समेत गति छाड्ने गरेका छन् । पार्टीको काममा लमजुङमा गएर सानदार होटेलमा बसेको बिलसमेत बैंककै नाममा आउने गरेको कर्मचारी बताउँछन् ।
संस्थाबाट समेत ती कर्तुत सार्वजनिक हुने डरले धिताल नेतृत्व समूह शक्तिकेन्द्र धाइरहेको छ । रोयलबाट लगानी भएका धेरै ऋण डुब्ने अवस्थामा छन् । स्रोत भन्छ, ‘राष्ट्र बैंक चनाखो भएन भने एपेक्स डेभलपमेन्ट निकै ठूलो समस्यामा पर्न सक्छ ।’ हाल यो बैंकको ऋण प्रवाह साढे चार अर्ब, निक्षेप साढे ६ अर्ब (करिब सात अर्ब) रहेको छ । उपाध्याय सीईओ भएर आउनुअघि साढे तीन अर्ब निक्षेप थियो । डेढ वर्षको अवधिमा उपाध्यायले निक्षेपमा दोब्बर प्रगति हासिल गरेर देखाइदिए, राष्ट्र बैंकले लगाएको शीघ्र सुधारात्मक कारबाही पनि आफू सीईओ नियुत्ति भएको तीन महिनामै हटाउन सफल भए ।
सर्वसाधारणको यति धेरै रकम संकटमा पर्दा समेत सामान्य अवस्थाको संकटग्रस्त वित्तीय संस्थालाई संकटग्रस्त घोषणा गरी पीसीए (शीघ्र सुधारात्मक कारबाही) को व्यवस्था लागू गर्ने राष्ट्र बैंक भने यो काण्डमा मौन बसेको छ । बरु उल्टै बैंक डुबाउने खेलमा लागेकाले आफूहरूले गभर्नरलाई समेत चलाउन सक्ने ध्वाँस दिँदै अन्य सञ्चालकलाई धम्क्याउने र डेढ वर्षको अवधिमा निक्षेप संकलन तथा कर्जा लगानीमा दोब्बरले फड्को मारेको बैंकलाई सखाप पर्ने खेल सुरु गरेका छन् ।