योगेश भट्टराई, सचिव, नेकपा (एमाले)
बिहीबार बागबजारस्थित एक होटलमा भेटिएका नेकपा (एमाले) का सचिव एवम् प्रचार विभाग प्रमुख योगेश भट्टराई पछिल्लो राजनीतिक घटनाक्रमका बारेमा खुलेर प्रस्तुत भए । प्रचण्ड छ महिनापछि रुँदै एमालेलाई अँगालो हाल्न आउने भविश्यवाणी गर्दै सचिव भट्टराईले आफ्नो पार्टीको नेतृत्वले प्रचण्डलाई सुनको अण्डा पार्ने कुखुरी ठानेकाले समस्या भएको समेत बताए । युवा नेता भट्टराईसँग पहिलो न्युजका कार्यकारी सम्पादक मोहन बास्तोलाले गरेको कुराकानीः
पछिल्लो राजनीतिक घटनाक्रमलाई कसरी विश्लेषण गर्नुभएको छ ?
मैले अस्वाभाविक भन्दा पनि स्वाभाविक रुपमा लिएको छु । संसदीय अभ्यासको इतिहासमा यो नयाँ घटना होइन । यस्ता घटना पहिला पनि भएका छन् । हामीले यही घटनाबाट पाठ सिकेर निर्वाचनका बेला पनि कार्यकारी प्रमुख प्रत्यक्ष निर्वाचित हुनुपर्छ भन्ने एजेण्डा अघि सारेको हौँ । यस्ता घटना विगतमा भए, अब पनि हुन्छन् । त्यसैले भविश्यमा नहोऊन् भन्नका लागि संविधानमै त्यो प्रावधान राखौँ भनेको थियौँ । तर, हामी असफल भयौँ । अहिले यसैको परिणाम भोगिरहेका छौँ ।
माओवादीले एमालेसँग एकाएक गठबन्धन तोड्नुलाई चाहिँ कसरी लिनुभएको छ ?
नेकपा (एमाले) र तत्कालीन एनेकपा (माओवादी) का बीचमा १४ बुँदे सहमति भएपछि माओवादीको समेत सार्थनमा हाम्रो पार्टीका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री निर्वाचित हुनुभएको हो । गठबन्धनलाई दीर्घकालीन बनाउनकै लागि माओवादीलाई उसको हैसियतभन्दा धेरै बढी मन्त्रालय पनि दिइएको थियो ।
स्थानीय चुनाव, प्रदेश चुनाव र संघीय चुनावसम्म गठबन्धन गर्ने र भविष्यमा एकीकृत वाम पार्टी निर्माण गर्ने सोचाइका साथ माओवादीलाई एमालेले त्यो हैसियत प्रदान गरेको थियो । हामीले एमाले–माओवादीको गठबन्धनलाई दूरगामी महत्वका साथ हेरेका थियौँ । तर, यस्तो अवस्था निर्माण हुन थाल्यो भने हाम्रो देशमा कम्युनिष्ट पार्टीलाई एक ठाउँमा बसेर काम गर्न नदिने शक्ति केन्द्रहरु क्रियाशील हुन्छन् । विश्वभरीका कम्युनिस्ट विरोधीहरु आत्तिनु पनि स्वाभाविक हुन्छट । यही खेलोमेलोका कारण समस्या उत्पन्न भएको हो ।
माओवादीले त गत वैशाखमै गठबन्धन भत्काउने प्रयास गरेको थियो नि ?
हो, वैशाख महिनामै माओवादी स्वयम्बाट यो गठबन्धन भत्काउने प्रयास भएको थियो । तर, एमालेका सबै नेताहरुको एकीकृत प्रयासले त्यो समस्या तत्कालका लागि टरेको थियो र नौ बुँदे सहमति बनेको थियो । त्यससँगै एमाले–माओवादीको गठबन्धन त्यति मित्रतापूर्ण बन्न सकेको थिएन । माओवादीले वैशाखमा रोपेको बीउ अहिले फल खान लायक बनायो । भएको यही हो ।
उग्रवादी र क्रान्तिका रंगीन सपना देखेको माओवादीसँग त्यतिबेलाको सम्बन्ध धेरै लामो समय टिक्न सकेन । राजधानी नै कब्जा गर्ने उद्देश्यले उनीहरुले सत्ताको धेरै दुरुपयोग गरे र अन्तमा कटवाल प्रकरणसँगै माओवादी नेतृत्वको सरकारको दुखद् अवशान भयो ।
माओवादीसँग तपाईंहरुको गठबन्धनलाई सुरु मै ‘अपवित्र’ भनेर आरोप लगाइन्थ्यो । अनि जहिले पनि माओवादीले एमालेका नेतालाई प्रधानमन्त्री बनाइदिनुपर्ने ?
माओवादीसँगको गठबन्धन यो पहिलो होइन, चौथो हो । संविधानसभाको पहिलो निर्वाचनताका माओवादी र एमालेबीच निकै तिक्ततापूर्ण सम्बन्ध थियो । त्यतिबेला एमाले अस्वाभाविक ढंगले पराजित र माओवादी अस्वाभाविक ढंगले विजयी भएका थिए । निर्वाचनका बेला हाम्रा साथीहरुमाथि सांघातिक हमला गर्नेसम्मका हर्कत माओवादीले गरेको थियो । त्यस्तो तिक्ततापूर्ण सम्वन्धको पृष्ठभूमिमा पनि एमालेले निर्वाचन लगत्तै माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री बनाउन समर्थन गरेको थियो । उग्रवादी र क्रान्तिका रंगीन सपना देखेको माओवादीसँग त्यतिबेलाको सम्बन्ध धेरै लामो समय टिक्न सकेन । राजधानी नै कब्जा गर्ने उद्देश्यले उनीहरुले सत्ताको धेरै दुरुपयोग गरे र अन्तमा कटवाल प्रकरणसँगै माओवादी नेतृत्वको सरकारको दुखद् अवशान भयो । यस वास्तविकतालाई भुलेर माओवादीले मात्रै एमालेलाई सहयोग गरेको रुपमा व्याख्या गर्न मिल्दैन ।
माधव नेपाल नेतृत्वको सरकारले काठमाडौँ कब्जा गर्न आएका माओवादीका सबै कार्यकर्तालाई सम्झाई–बुझाई घर फर्कायो । त्यसैबेलाबाट माओवादीको ओरालो लाग्ने क्रम सुरु भएको हो ।
त्यसलगत्तै फेरि एमाले र माओवादीबीच नै द्वन्द्व भयो नि त ?
हाम्रो पार्टीका बरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल प्रधानमन्त्री भएका बेला माओवादीले एमालेलाई लखेट्नका लागि गर्ने जति सबै उपायहरु अपनायो । हातहतियार, खरखजना र बन्दोबस्तीका सामान समेत बोकेर माओवादीका लडाकाहरु जिल्ला–जिल्लाबाट राजधानी आए । त्यतिबेला उनीहरुले काठमाडौँ कब्जा गर्ने हुँकार गरे । माओवादी नेतृत्वले ‘नोकरसँग होइन मालिकसँग वार्ता गर्ने’ भनेर एमालेलाई भारतको नोकरको समेत संज्ञा दिए । तर, माधव नेपाल नेतृत्वको सरकारले काठमाडौँ कब्जा गर्न आएका माओवादीका सबै कार्यकर्तालाई सम्झाई–बुझाई घर फर्कायो । त्यसैबेलाबाट माओवादीको ओरालो लाग्ने क्रम सुरु भएको हो ।
त्यसपछि पनि त पटक–पटक दुई पार्टीबीच गठबन्धन भए । उपलब्धि के भयो त ?
निकै तिक्ततापूर्ण सम्वन्ध रहेको माओवादीसँग फेरि एमालेको पटक–पटक वार्ता भयो । त्यसपछि तत्कालीन अध्यक्ष झलनाथ खनाल प्रधानमन्त्री बन्ने बेलामा माओवादीले हामीलाई समर्थन गर्यो । त्यसैबेला माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डले एमाले–माओवादीको गठबन्धनलाई ‘नेपाली माटोको उपज हो, यो अपस्था हामीले सिर्जना गरेका हौँ’ भन्दै संविधानसभामा भनेको भर्खर जस्तो लाग्छ । तर, उहाँहरुले नै त्यो सरकारलाई सात महिना टिक्न दिनुभएन ।ं त्यसपछि फेरि माओवादीसँग तिक्ततापूर्ण सम्बन्ध बन्यो । बीचमा फेरि हामीले राष्ट्रिय सहमति बन्छ भने माओवादीसँग सहमति गरौँ न त भनेर बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री भएको अन्तिम चरणमा माओवादीसँग गठबन्धन बनायौँ । नैतिक मूल्यका हिसावमा भन्ने हो भने एमाले त्यो सरकारमा सहभागी हुन हुँदैनथ्यो । यद्यपि, हामी सहमतिको संस्कार विकास होस् भन्नका लागि सहभागी भएको थियौँ । त्यो गठबन्धन पनि असफल भयो ।
प्रधानमन्त्री बन्ने नाममा हाम्रै नेताहरुले पनि केही भित्री सहमतिहरु गर्नुभएको होला । तर, त्यो पार्टीको जानकारीमा नआएको विषय हो ।
त्यसपछि फेरि संविधान निर्माणका लागि माओवादीको साथ–सहयोग आवश्यक हुने ठानी माओवादीका कतिपय उग्रवादी एजेन्डालाई सम्झाई–वुझाई संविधान निर्माणका सन्दर्भमा माओवादीसँग सहकार्य भयो र हाम्रो पार्टीका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई प्रधानमन्त्री निर्वाचित गर्न माओवादीले समर्थन गर्यो । त्यसैले तपाईंले माथि भने जस्तो माओवादीसँगको हिजोको गठबन्धन अपवित्र र आजको पवित्र वा आजको अपवित्र र हिजोको पवित्र भन्ने ढंगले व्याख्या गर्नु उचित होला जस्तो लाग्दैन । होला, प्रधानमन्त्री बन्ने नाममा हाम्रै नेताहरुले पनि केही भित्री सहमतिहरु गर्नुभएको होला । तर, त्यो पार्टीको जानकारीमा नआएको विषय हो ।
केपी शर्मा ओलीकै सक्रियतामा संविधान जारी भयो र त्यसको कार्यान्वयनको चरणमा माओवादीसहितको गठबन्धन आवश्यक थियो । तर, अब यो गठबन्धन भत्किएसँगै संविधान कार्यान्वयनमा पनि केही समस्या देखा पर्दैनन् र ?
अवश्य पनि चुनौतीहरु थपिएका छन् । भूकम्पपछिको पुनर्निर्माण, आउने चुनावहरुको व्यवस्थापन आदि कुरामा पनि चुनौती थपिएका छन् । नेकपा (एमाले) निकै ठूलो जनशक्ति भएको पार्टी हो । त्यसैले यी सबै चुनौतीलाई संयम र धैर्यका साथ अघि बढाउन चाहन्छ र प्रयास पनि त्यसैमा हुनेछ । अहिलेको अवस्था हेर्दा हामी केही दिनपछि प्रतिपक्षको बेन्चमा जाने सम्भावना छ । हामी त्यहाँ बसे पनि हामीले संविधान कार्यान्वयनका सन्दर्भमा अघि सारेको मार्गचित्रमा कमीकमजोरी हुन दिने छैनौँ । स्थानीय, प्रदेश र संघीय संसद्को चुनावलाई जिम्मेवार ढंगले सम्पन्न गर्नका लागि सशक्त भूमिका खेल्नेछौँ ।
कांग्रेस र माओवादीले अघि सारेको सहमतिलाई तपाईंहरुले समर्थन गर्नुहुन्छ त ?
माओवादी र कांग्रेसले सहमतिको एक नम्बर बुँदामा संविधान संशोधन गर्ने उल्लेख गरेका छन् । सामान्य संशोधन गरेर अहिलेका समस्या हल हुन्छन् भने एमाले त्यसमा सहमत छ । तर, मुलुकलाई विखण्डन गर्ने, नेपालको जातीय एकता र साम्प्रदायिककतालाई नै खल्बल्याउने अनि नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय शक्तिको खेल मैदान बनाउने ढंगले संविधान संशोधनको प्रस्ताव आउँछ भने एमाले चुप लागेर बस्दैन । हामी सत्तापक्ष वा विपक्ष जहाँ भए पनि लोकतन्त्रको रक्षा र संविधानको कार्यान्वयनका लागि सधैँ लागिरहन्छौँ । सरकारमा हुँदा कार्यान्वयन र प्रतिपक्षमा रहँदा दबाबको हिसावले हामी लाग्छौँ ।
अहिले ओली नेतृत्वको सरकार ढाल्न र कांग्रेस–माओवादीबीच गठबन्धन निर्माण गर्न भारतको हात छ भनिन्छ नि ?
यो सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो, नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री निर्वाचित भएको कुरा देशभित्र र बाहिरका केही शक्तिलाई मन परेको थिएन । यो सरकार फेरवदल भएर अरु कसैको नेतृत्वमा सरकार निर्माण हुने चर्चा चलिरहँदा हिजो बेखुसी हुनेहरु आज खुसी हुने कुरा कुनै अनौठो होइन । नेपालमा लोकतन्त्र–गणतन्त्र हामीले ल्याएका हौँ । संविधान हाम्रै अगुवाइमा जारी भएको हो । त्यसैले सबैभन्दा बढी संविधानको माया हामीलाई छ । हामी अहिले पनि संविधान कार्यान्वयनका लागि सबै शक्तिबीच एकता होस् भन्ने चाहन्छौँ । हाम्रो पार्टी निकै लामो लोकतान्त्रिक अभ्यासबाट आएको पार्टी हो । त्यसैले हामी एक देशको मित्रताका लागि अर्को देशलाई कार्डका रुपमा प्रयोग गर्दैनौँ । हामी सबैसँग समान सम्बन्ध कायम राख्न चाहन्छौँ । हामी भारत र चीन दुबैसँग समदूरीको सम्बन्ध चाहन्छौँ । हामी उनीहरुसँग सम्वन्ध राख्दा नेपालको हितलाई सर्वोपरी ठान्छौँ ।
यस्तो दाउपेच कहिलेकाहीँ मात्र सफल हुन्छ, सधैँ हुँदैन । दाउपेचवालाहरु एक पटक सफल भए भने सयौँ पटक असफल हुन्छन् ।
तपाईंहरुसँग भारत किन चिढिएको त ?
हामी भन्न चाहन्छौँ– एमाले सरकारमा आउँदा कसैले चिन्ता मान्नुपर्ने र सरकार छाड्दा खुशी हुनुपर्ने कुनै आवश्यकता छैन । हामी आउने सरकारलाई पनि दुबै देशसँग समदूरीको सम्वन्ध कायम राख्न सुझाव दिन चाहन्छौँ । उहाँहरुले त्यो कुराको ख्याल गर्नुभएन भने मुलुक कुनै पनि शक्तिको खेल मैदान बन्न सक्छ, जुन मुलुकका लागि दूर्भाग्यपूर्ण हुन सक्छ । अहिले उहाँहरुलाई एकछिनका लागि त ‘केपी ओलीलाई सरकारबाट हटाइयो’ भनेर न्यानो भएको होला । केपी ओलीलाई हटाउनका लागि कसैसँग हारगुहार गर्दा सहयोग पाइयो भन्ने पनि लागको होला । तर, दीर्घकालीन रुपमा हेर्ने हो भने त्यो देशका लागि फाइदाजनक छैन ।
अब प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बन्ने कुरा त निश्चित जस्तै भयो होइन ?
प्रचण्डजी २०६५ सालमा पनि प्रधानमन्त्री बन्नुभएकै हो । तर, सरकार टिकाउन सक्नुभएन । यसपटक पनि प्रधानमन्त्री बन्नुभयो र आफूलाई त्यसैगरी प्रस्तुत गर्नुभयो भने उहाँको सरकार दुई–तीन महिना पनि टिक्दैन । उहाँ त्यसबेला कटवाल प्रकरणका कारण प्रधानमन्त्रीबाट हट्नुपरेको थियो । अहिले त त्यसबेला भन्दा पनि बढी चुनौती छ । हो, माओवादीमा एउटा मनोविज्ञान छ, जोसँग पनि सम्वन्ध कायम गर्न सकिन्छ । यस्तो दाउपेच कहिलेकाहीँ मात्र सफल हुन्छ, सधैँ हुँदैन । दाउपेचवालाहरु एक पटक सफल भए भने सयौँ पटक असफल हुन्छन् ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्रीका लागि प्रस्ताव गरेको समाचार बाहिर आएको छ । के यो साँचो हो ?
हाम्रो पार्टीको दुर्भाग्य नै भन्नुपर्छ, निकै ठूला घटनाक्रमका सन्दर्भमा गहन छलफल हुने गरेको छैन । यस्तो अवस्थामा स्थायी कमिटी, पोलिट्ब्युरो र केन्द्रीय कमिटीका बैठकहरु नियमित हुन नसक्नु र त्यहाँ छलफल नहुनु दुर्भाग्य हो । सामूहिक छलफलबिना नै व्यक्तिगत रुपमा भएका त्यस्ता प्रस्ताव संस्थागत बन्न सक्दैनन् । त्यसले समस्या ल्याउँछ । माओवादीले उत्तेजनामा आएर गलत निर्णय ग¥यो, अब यसलाई देखाइदिन्छु भनेर हामीले फेरि अर्को गलत निर्णय गर्नु हुँदैन । माओवादीसँगको हाम्रो सम्बन्ध संघर्ष, एकता र रुपान्तरणको सिद्धान्त अनुरुप हुनुपर्छ । एमालेले आठौँ र नवौँ महाधिवेशनबाट अघि सारेको धारणा पनि यही हो ।
माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड अवसरवादी छन्, उनी मुड अनुसार कुरा गर्छन्, राजनीतिमा उनको कुनै अडान छैन । तर, उनले संगठित गरेका लाखौँ कार्यकर्ताको पङ्क्तिको त कुनै पनि दोष छैन नि !
समस्या कहाँनेर आयो त ?
हाम्रा नेताहरुमा कहिलेकाँही माओवादीसँग संघर्षको बेलामा एकता र एकताको बेलामा संघर्ष पनि हुन्छ भन्ने हेक्का नभएका कारण समस्या हुने गरेको छ । अझ पछिल्लो समय केपी ओली प्रधानमन्त्री बनेपछि प्रचण्ड ‘सुनको अण्डा पार्ने कुखुरी नै हुन्् भन्ने ढंगले सामाजिक सञ्जालहरुमा प्रचार गर्ने काम भयो । त्यस्तो प्रचार गर्नेमा एमालेकै साथीहरु अघि देखिए । त्यतिबेला माओवादीसँग हाम्रो संघर्ष पनि छ है भन्ने कुरा नदेख्ने साथीहरु नै अहिले सबैभन्दा बढी प्रचण्डको विरोध गरिरहेका छन् । म एमालेका साथीहरुलाई भन्न चाहन्छु, यो संस्कार गलत छ । हो, माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड अवसरवादी छन्, उनी मुड अनुसार कुरा गर्छन्, राजनीतिमा उनको कुनै अडान छैन । तर, उनले संगठित गरेका लाखौँ कार्यकर्ताको पङ्क्तिको त कुनै पनि दोष छैन नि ! ती कार्यकर्ताको वर्ग आधार र हामी एमालेका लाखौँ कर्यकर्ताको वर्ग आधार लगभग एउटै छ । त्यसैले प्रचण्डसँग व्यवहार गर्दा उनले संगठित गरेका कार्यकर्ताहरु सबैलाई एउटै व्यवहार गर्नु हुँदैन । प्रचण्ड बिग्रिएर एमालेलाई केही फरक पर्दैन । तर, जानेर वा नजानेर उनको पछि लागेको र एमालेसँग वर्ग आधार मिल्ने पङ्क्ति पलायन नहोस् भन्ने ढंगले पनि सोच्न आवश्यक छ ।
भइरहेको सरकार ढाल्नका लागि समर्थन फिर्ता लिँदा एमालेका कार्यकर्ता उत्तेजित हुनु स्वाभाविक होइन र ?
माओवादीले जम्मा गरेको र एमालेले जम्मा गरेको वर्ग आधारलाई एक ठाउँमा ल्याएर नै हामीले ठूलो कम्युनिष्ट पार्टी निर्माण गर्ने हो । त्यसैले हामीले एकैछिनमा उत्तेजनामा आउने र एकछिनमा माओवादी सबै थोक हो भन्ने धारणामा परिवर्तन गर्नुपर्छ । हो, प्रचण्डले अहिले उत्तेजनामा आएर एमालेलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिए । प्रचण्ड एकजना भावुक व्यक्ति पनि हुन् । मलाई लाग्छ, एकदिन प्रचण्ड कोठामा एक्लै बसेर भावुक भएर रुँदै इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो भूल गरेँ भनेर समीक्षा गर्नेछन् । म आशावादी छु, कुनै दिन फेरि प्रचण्ड रुँदैरुँदै एमालेसँग अँगालो मार्न आउनेछन् र एमालेले उनलाई साथ दिनेछ । त्यसैले अहिले एमालेले उत्तेजनामा आउनु पर्ने कुनै कारण छैन ।
मैले माओवादीसँगको गठबन्धनमा बढी जोड दिएको थिएँ । प्रचण्ड कमरेडलाई हामीले नै प्रधानमन्त्री प्रस्ताव गर्दा यो गठबन्धन कायम रहन्छ भने त्यो पनि गरौँ भनेको हुँ ।
एमालेले माओवादीसँग गरेको भद्र सहमतिको अभद्र अवज्ञा त गरेको हो नि ?
पार्टीको बैठकमा मेरो व्यक्तिगत जोड माओवादीसँग गरेको गठबन्धन तोड्नु हुँदैन र यो गठबन्धनलाई दीर्घकालीन बनाएर लैजानुपर्छ भन्ने थियो । कांग्रेस हामीसँग सहकार्यभन्दा पनि प्रतिस्पर्धा गर्ने पार्टी हो । माओवादी हामीसँग सहकार्य पनि गर्ने पार्टी हो । त्यसैले मैले माओवादीसँगको गठबन्धनमा बढी जोड दिएको थिएँ । प्रचण्ड कमरेडलाई हामीले नै प्रधानमन्त्री प्रस्ताव गर्दा यो गठबन्धन कायम रहन्छ भने त्यो पनि गरौँ भनेको हुँ । यही भनाइ उपाध्यक्ष बामदेव गौतम र अरु शीर्ष नेताहरुले पनि राख्नुभयो । तर, यो विषयमा हाम्रो पार्टीमा राम्रो छलफल भएन ।
अबका दिनमा राजनीति कसरी अघि बढ्ला ?
पहिलो, माओवादी र कांग्रेसको यो गठबन्धन लामो समय जाँदैन । स्वार्थ, उत्तेजनायुक्त घटनाक्रम, देशबाहिर पकाइएको खिचडी आदि कुराले कांग्रेस–माओवादीको गठबन्धन भइहालेछ भने पनि लामो समय टिक्न सक्दैन । यो खिचडी नेपाली माटो सुहाउँदो नभएका कारण सरकार बनिहाले पनि भविश्य लामो छैन ।
दोस्रो, माओवादी र कांग्रेसभित्र पनि यी दुई दलबीचको गठबन्धनलाई राम्रो नमान्नेहरुको बलियो पङ्क्ति छ । त्यसैले बढीमा अबको पाँच–छ महिनामा फेरि एमालेकै नेतृत्वमा गठबन्धन बन्ने निश्चित छ ।
तेस्रो, आउने चुनावहरु गर्ने मनस्थितिमा न कांग्रेस छ न त माओवादी नै । यी दुबै दललाई आफ्नो जनमत खस्केको राम्रो हेक्का छ । माओवादीले त अझ आफ्नो संगठन नै बलियो नभएको राम्ररी हेक्का राखेको छ । सबै निर्वाचन गर्नुपर्छ भन्ने क्षमता राख्ने पार्टी एमाले मात्रै हो । त्यसैले यी सबै चुनौतीको सामना गर्ने क्षमता एमालेसँग मात्रै छ ।
चौथो, सरकारमा रहँदा होस् या बाहिर बस्दा, एमालेले कहिल्यै पनि राष्ट्र हितविपरीतका काम गरेको छैन र गर्दैन । संविधान जारी गर्ने सन्दर्भमा पनि एमालेले नै अग्रणी भूमिका खेलेको कुरा सबैलाई जानकारी छ । अतिवादी नाराका विरुद्ध लडेको पार्टी पनि एमाले नै हो । त्यसैको परिणाम हो, सन्तुलित संघीयता ।
पाँचौ, हाम्रो नेतृत्वको सरकार लोकप्रिय काम गर्न सफल भयो । यसले बजेट ल्यायो, सबैले प्रशंसा गरे । नीति, कार्यक्रम र बजेटका बारेमा एमाले नचिन्नेहरुले पनि प्रशंसा गरेका छन् ।
सरकारबाट अचानक बाहिरिनुपर्दा तपाईंका कार्यकर्ता निराश होलान् । के भन्नुहुन्छ ?
मैले माथि उल्लेख गरेका यी सबै कारणले गर्दा यति राम्रो सम्पत्ति र यति राम्रो कार्यकर्ता पङ्क्ति भएको एमालेको भविष्य राम्रो छ । म आम कार्यकर्तालाई अलिकति पनि विचलित नभई दृढतापूर्वक संगठनमा लाग्न अनुरोध गर्छु । नेपालको नेतृत्व गर्ने पार्टी एमालेबाहेक अर्को छैन । यही आत्मविश्वासका साथ कार्यक्षेत्रमा खटौँ, जनता निर्वाचनमार्फत हामीलाई एक नम्बर पार्टी बनाउन आतुर छन् ।
