काठमाडौं – नेपाल टेलिकमले देशैभर फोरजी सेवा विस्तार गर्न कम्तिमा २६ अर्ब रुपैयाँ खर्च हुने बताएको छ । २ वर्ष अगाडिकै चिनियाँ कम्पनीको प्रस्ताव नमान्दा टेलिकमले गर्ने एउटै काम र करिब उस्तै समयसम्मको लागि २० अर्ब भन्दा बढी लागत लाग्ने उल्लेख छ ।
टेलिकमले पहिलोपटक १७ पुस २०७३ मा पोस्टपेड प्रयोगकर्तामार्फत फोरजी सेवा सुरु गरेको थियो । त्यसको एक महिनापछि (माघ २२ देखि) टेलिकमले प्रिपेड प्रयोगकर्ताहका लागि फोरजीको सेवा दिएको हो ।
टेलिकमले सेवा सुरु गर्दा यसको प्रमुख प्रतिस्पर्धा एनसेल कम्पनी खरिद बिक्री भएर ६३ अर्ब रुपैयाँको पूँजीगत लाभकर विवादमा फसेको थियो । यही विवादका कारण टेलिकमले सेवा सुरु गरेको ६ महिनापछि मात्रै एनसेलले फोरजी सुरु गरेको हो । टेलिकमले ६ महिनाअगाडिको मौकालाई सदुपयोग गरेर देशव्यापी बनाउन सकेन् ।
६ महिनापछि सेवा सुरु गरेको एनसेलले भने २१ वटा सहरका १० लाख ३८ हजार सेवाग्राहिलाई फोरजी सेवा दिन सकेको छ । तर, टेलिकम भने काठमाडौं उपत्यका र पोखरामा मात्रै सिमित रहेर जम्मा ५ लाख ७४ हजार प्रयोगर्ताटै चित्त बुझाइरहेको छ ।
फोरजीमा २०७४ को कात्तिक दोस्रो साताबाट स्मार्ट टेलिकमको फोरजी सेवा सुरु भइसकेको छ । यो कम्पनीका जम्मा ३३ हजार मात्रै प्रयोगकर्ता छन् । टेलिकमले सेवा विस्तार गर्न सकेको र प्रतिस्पर्धी बजारम आक्रामक गति बढाउन सकेको अवस्थामा यसले बलियो बजार हिस्सा बनाउन सक्ने हुँदाहँुदै पनि टेलिकम अझै सुस्त गतिमै रहेको छ ।
टेलिकमले फोरजी सेवा सुरु गरेको ४ महिनापछि नै तत्कालिन संसदको विकास समितिले एक वर्षभित्रै देशैभर सेवा विस्तार गर्न निर्देशन दिएको थियो । टेलिकमकी प्रवन्ध निर्देशक कामिनी राजभण्डारीले मागेकै सयम अनुसार विकास समितिले निर्देशन दिएको भएपनि अझै टेलिकम फोरजी सेवा विस्तारमा अब्बल हुन सकेको छैन् ।
नेपाल टेलिकमले फोरजीको कन्ट्रयाक्ट अवार्डको अन्तिम तयारी गरिरहेको जानकारी दिएको छ । टेलिकमका अनुसार अबको नौ महिना भित्रमै देशेभरका प्रमुख सहरमा फोरजी सेवा विस्तार हुन्छ । पछिल्लो समय प्रतिस्पर्धी कम्पनीका कारण प्रवन्ध निर्देशकलाई छिटो सेवा सुरु गर्न दबाब परिरहेको छ ।
नेपाल टेलिकमले भने चार वटा सहरमा दिएको फोरजी सवाको ग्राहक र २१ सरहमा सेवा सुरु गरेको एनसेलको ग्राहकको अनुपात धेरैथोरै भएको भन्दै चित्त बुझाइरहेको छ । तर टेलिकमका सेवाग्राहिको ठूलो हिस्सा उपत्यकामै हुने गरेकोले पनि बाहिर धेरैवटा जिल्ला र सहर पुग्दा पनि यसको ग्राहक गुणात्मक रुपले बृद्धि नदेखिएको उल्लेख छ ।
यस्तै टेलिकमले चिनियाँ कम्पनी हुवावेको प्रस्ताव नमान्दा कम्तिमा २० अर्ब रुपैयाँ घाटा सहनुपर्ने भएको छ । नेपाल टेलिकमको तीब्र गतिको मोबाइल इन्टरनेट सेवा फोरजी काठमाडौं उपत्यका र पोखरामा सुरु भएको डेढ वर्ष भन्दा बढी (१९ महिना) भइसकेको छ ।
टेलिकमले अझै आफ्नो सेवा काठमाडौं उपत्यका र पोखराबाट बाहिर लैजान सकेको छैन । टेलिकमले भैरहवा, विराटनगरसहितका स्थानमा सेवा विस्तार गर्ने घोषणा गरेको बर्षो भइसक्यो तर एकैपटक देशैभर पु¥याउने भन्दै ती सहरमा दिने सेवा पनि पछाडि थकेलिएको छ ।
टेलिकमलाई चिनियाँ कम्पनीले भएकै प्रविधिलाई अपग्रेड गर्ने र करिब ५ देखि ६ अर्ब रुपैयाँमै सन् २०२३ सम्मको लागि फोरजी सेवा दिन सक्ने प्रस्ताव सन् २०१७ मै गरेको थियो ।
चिनियाँ कम्पनीको सो प्रस्ताव नमानेकै कारण टेलिकमले न समयमा फोरजी सेवा दिन सकेको न कम लागतमै । टेलिकमले हाल प्रस्ताव माग गरेर फोरजी विस्तार गर्न आवदेन दिने कम्पनीको प्रस्ताव मूल्यांकन गरिरहेको छ । प्रस्ताव मूल्यांकन अन्तिम चरणमा रहेकोले अब ठेकेदार छनोट गर्न कार्य हुने भइएको छ ।
