काठमाडौं । नेशनल एरोनटिक्स एण्ड स्पेस एडमिनिस्ट्रेशन (नासा) र भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन (इसरो) ले यस वर्ष मानव अन्तरिक्ष उडान सञ्चालनका लागि रणनीतिक ढाँचा विकास गरिरहेका छन्।
अमेरिकी प्रशासनका वरिष्ठ अधिकारीहरूका अनुसार यो प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको अमेरिकाको पहिलो राजकीय भ्रमणको बीचमा आएको हो। ‘अन्तरिक्ष क्षेत्रमा हामी घोषणा गर्न सक्षम हुनेछौं। भारत आर्टेमिस सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्दैछ। जसले सम्पूर्ण मानवजातिको फाइदाको लागि अन्तरिक्ष अन्वेषणको लागि साझा दृष्टिकोणलाई अगाडि बढाउँछ,ु वरिष्ठ अमेरिकी प्रशासन अधिकारीहरूले भने।
साथै, उनीहरूले नासा र भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन (आईएसआरओ) ले यस वर्ष मानव अन्तरीक्ष उडान सञ्चालनका लागि रणनीतिक रूपरेखा विकास गर्दैछ। संयुक्त राज्य अमेरिकी सरकार र २०२५ सम्ममा मानिसलाई चन्द्रमामा फर्काउने अमेरिकी नेतृत्वको प्रयासमा भाग लिने अन्य विश्व सरकारहरू बीचको गैर(बाध्यकारी बहुपक्षीय व्यवस्था भएको बताएका छन्।
वरिष्ठ अधिकारीहरूले भारतीय राष्ट्रिय अर्धचालक मिसनले भारतमा अर्धचालक एसेम्बली र परीक्षण सुविधाहरू स्थापना गर्न माइक्रोन टेक्नोलोजीबाट ८०० मिलियन अमेरिकी डलर प्राप्त गर्नेछ। भर्खरै, भारत र अमेरिकाले भारत अमेरिकाको १५ औं कमर्शियल डायलग २०२३ को समयमा सेमिकन्डक्टर सप्लाई चेन स्थापना गर्ने सम्बन्धमा एक समझदारी ज्ञापनमा हस्ताक्षर गरे, जसले भारतलाई इलेक्ट्रोनिक सामानको हब बन्ने लामो समयदेखि पोषित सपना साकार गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
एएनआईसँग कुरा गर्दै अधिकारीहरूले भने, ‘सेमिकन्डक्टरहरूको सन्दर्भमा, भारतीय राष्ट्रिय अर्धचालक मिशनको सहयोगमा माइक्रोन टेक्नोलोजीले ८०० मिलियन अमेरिकी डलर भन्दा बढीको लगानीको घोषणा गर्यो र भारतीय अधिकारीहरूबाट २।७५ बिलियन अमेरिकी डलरको अर्धचालक सम्मको अतिरिक्त आर्थिक सहयोगको साथमा भारतमा विधानसभा र परीक्षण सुविधा हो।’
‘सेमीकन्डक्टर क्षेत्रमा अर्को सेमीकन्डक्टर उत्पादन उपकरण कम्पनीले देशमा टण्,ण्ण्ण् भारतीय इन्जिनियरहरूका लागि प्रशिक्षण कार्यक्रम घोषणा गर्न गइरहेको छ,’ उनीहरूले थपे। अधिकारीहरूले दुई सरकारले फाइभजी र ओपन राउटिङ प्रणालीलगायत उन्नत दूरसंचारमा मिलेर काम गरिरहेको बताए । ‘उन्नत दूरसञ्चारमा, हामी ५जी र खुला मार्ग प्रणाली सहित अन्य प्रविधिहरूमा सँगै काम गरिरहेका छौं। हामी ओपन फिल्ड ट्रायल र रोलआउटहरूमा साझेदारीको घोषणा गर्नेछौं, जसमा अमेरिका र भारत दुवैमा अपरेटरहरू र विक्रेताहरू, बजारहरूसँग स्केल डिप्लोइमेन्टहरू समावेश छन् । यसमा युएस इन्टरनेशनल डेभलपमेन्ट फाइनान्सबाट सहयोग, सहयोग र भारतमा तैनातीलाई बढावा दिन समावेश हुनेछ,’ उनीहरूले एएनआईलाई भने। अधिकारीहरूले थप भने कि अमेरिकाले भारतमा दुई नयाँ वाणिज्य दूतावास खोल्न चाहन्छ। ‘संयुक्त राज्यले बेंगलुरु र अर्को एउटा सहरमा नयाँ वाणिज्य दूतावास खोल्न चाहन्छ। भारत संयुक्त राज्य अमेरिकामा नयाँ वाणिज्य दूतावास घोषणा गर्न तत्पर छ,’ अमेरिकी प्रशासनका अधिकारीहरूले भने।
