काठमाडौँ । चीनका निजामती कर्मचारीहरू मुलुकको कमजोर अर्थतन्त्र, उपभोग र आयात–निर्यातको मारका परेका छन् । चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीले भर्खरै कामदारहरूको आय बढाउने र घरायसी उपभोगलाई पुनर्जीवित गर्ने वाचा गरेको पनि लक्ष्य हासिल गर्न ठूलो जटिलताको सामना गरिरहेको छ । उक्त मुद्दालाई सम्बोधन गर्न, चीनको शीर्ष भ्रष्टाचार–बस्टिङ वाचडगले ५७ ट्रिलियन वित्तीय क्षेत्रमा ’पश्चिमी शैलीको हेडोनिज्म’ हटाउने वाचा गरेको छ ।
चीनको आर्थिक कोषको अभावलाई सम्बोधन गर्न वित्तीय संस्था र नियामकले आफ्ना कर्मचारीको तलब र बोनस कटौती गरेका छन् । केही अस्पताल, विद्यालय र निजी व्यवसायहरूले पनि त्यसलाई पछ्याएका छन् । तर, यसपटक धेरै चिनियाँहरूले आर्थिक कठिनाइको नयाँ स्रोतको सामना गरिरहेका छन् । चीनमा एकपक्षीय तलब कटौती गैरकानूनी छ । तर, जटिल पारिश्रमिक संरचनाले रोजगारदातालाई कमजोरीहरू प्रदान गर्दछ । धेरै ठाउँमा कार्यसम्पादन–लिङ्क्ड र अन्य बोनसहरू छाडिएको छ । अरूमा तलब जाँचहरू ढिलाइ भइरहेको छ वा कर्मचारीहरूलाई ओभरटाइम काम गर्न भनिएको छ ।
पूर्वी चीनको जियाङ्सी प्रान्तको नान्चाङमा निजामती कर्मचारी हु मिङदान १० वर्षभन्दा बढी समयदेखि स्थानीय सरकारमा लेखापालको रूपमा कार्यरत थिए । त्यसपछि गत वर्षको अन्त्यमा पहिलोपटक हुको तलब चेक तीन महिनाको लागि ढिलाइ भयो । २०२१ मा निजामती कर्मचारीहरूको तलब कटौतीको बारेमा रिपोर्टहरू मिडियामा आउन थाले । त्यसपछि धेरै निजामती कर्मचारीहरूले सामाजिक सञ्जालमा तलब कटौतीको अनुभव सार्वजनिक गरेका छन् ।
यतिमात्र होइन नगदको अभावमा परेका प्रदेश र स्थानीय सरकारले सामुदायिक विद्यालयको लिलामी, निजी ठेकेदारसँगको ठेक्का कटौती गर्ने, पेन्सन घटाउने गरेका छन् । नेशनल ब्यूरो अफ स्ट्याटिस्टिक्सका अनुसार साङ्घाई बाहेक चीनका ३१ प्रान्त र नगरपालिकामध्ये प्रत्येकले गत वर्ष वित्तीय घाटाको रिपोर्ट गरेको छ । धेरैले यस पराजयको लागि चीनको ‘शून्य कोविड’ नीतिलाई दोष दिइरहेका छन् । धेरै नगरपालिकाहरू अझै पनि तालाबन्दी, सामुहिक पीसीआर परीक्षण र केन्द्रीकृत क्वारेन्टाइनको भारी लागतबाट गुज्रिरहेका छन् । ग्वाङडोङ, झेजियाङ र बेइजिङ, चीनका तीन ठूला आर्थिक पावरहाउसहरूले गत वर्ष महामारी नियन्त्रणमा १४० अर्ब युआन (२० अर्ब अमेरिकी डलर) भन्दा बढी खर्च गरेका थिए ।
अतिरिक्त कामले मानिसको सामाजिक जीवनलाई असर गर्ने र बाहिर जाँदा खर्च गर्नको लागि कम पैसाको उपलब्धताले देशमा मितव्ययीता बढ्दै गएको छ । सम्भावित रोजगारी हानिको भविष्यवाणी गर्दै उपभोक्ताहरूले ठूला खरिदहरू रोकिरहेका छन् । फलस्वरूप खुद्रा बिक्री अझै आफ्नो पूर्व–महामारी स्तरमा फर्कन बाँकी छ र धेरै परिवारहरूले बचत गर्न छनौट गरिरहेका छन् ।
यसवर्ष जनवरी–जुनमा नयाँ घरेलु बैंक निक्षेपहरू १५ प्रतिशतले बढेर १२ ट्रिलियन युआन पुगेको छ । जुन कुल रकमको ५० प्रतिशत भन्दा बढी हो । भर्ती कम्पनी झाओपिनले गरेको सर्वेक्षण अनुसार चीनको ३८ ठूला शहरहरूमा नयाँ जागिरका लागि औसत ज्याला २०२२ को सोही अवधिको दोस्रो त्रैमासिकमा ०.७ प्रतिशतले घटेको छ ।
