काठमाडौँ । चीनको जनसंख्या लगातार दोस्रो वर्षमा घटेको छ, जसले विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्रमा महत्त्वपूर्ण प्रभाव पार्ने जनसांख्यिकीय चुनौतीलाई गहिरो बनाएको छ । जनसंख्या अघिल्लो वर्षको तुलनामा करिब २.०८ मिलियनले घटेर २०२३ मा १ अर्ब ४०९ करोड पुगेको चीनको राष्ट्रिय तथ्यांक ब्यूरो (एनबीएस)ले घोषणा गरेको छ ।
यसैबीच एनबीएसले चीनको अर्थतन्त्र गत वर्ष ५.२ प्रतिशतले मात्रै बढेको जनाएको छ । यो विस्तारले सन् २०२२ मा चीनको अर्थतन्त्र मात्र ३ प्रतिशतले बृद्धि भएको बेलामा उल्लेख्य वृद्धि भएको संकेत गरे पनि यो अझै पनि तीन दशकमा देशको ’सबैभन्दा खराब आर्थिक प्रदर्शन’ मध्ये भएको जनाइएको छ ।
चीनको जन्मदर पनि प्रति एक हजार ६.३९ जन्मको नयाँ रेकर्ड न्यूनमा झरेको छ, जुन एक वर्ष अघिको ६.७७ बाट झरेको थियो। १९४९ मा कम्युनिष्ट चीनको स्थापना पछिको सबैभन्दा न्यून स्तर हो । सन् २०२३ मा करिब ९.०२ मिलियन शिशु जन्मिएका थिए, जुन सन् २०२२ मा ९.५६ मिलियन शिशुहरू जन्मिए ।
देशको कार्यबल १६ देखि ५९ उमेर समूहका मानिसहरू २०२२ बाट १०.७५ मिलियनले घटेको छ, जबकि ६० भन्दा माथिका वृद्धहरूको संख्या २०२२ बाट ११.९३ मिलियनले बढेको छ । उल्लेखनीय कुरा के छ भने, सन् २०२२ मा चीनको जनसंख्या दशकौंमा पहिलो पटक घटेपछि विश्लेषकहरूले सन् १९६१ मा पूर्व नेता माओ त्सेतुङको ग्रेट लीप फर्वार्डले सुरु गरेको भोकमरीपछिको यो देशको पहिलो गिरावट हो भनी पछिल्लो तथ्यांक आएको हो ।
भारत गत वर्ष चीनलाई उछिन्दै विश्वको सबैभन्दा बढी जनसंख्या भएको देश बनेको थियो । दशकौंको प्रतिबन्धित जन्म नीतिहरू पछ्याउँदै थप विवाहित जोडीहरूलाई बच्चा जन्माउन प्रोत्साहन गर्न सरकारको दबाबको बाबजुद सुस्त जन्मदर आएको हो । सीएनएनले रिपोर्ट गर्यो कि बेइजिङले आफ्नो दशक लामो र अत्यधिक विवादास्पद ’एक बच्चा’ नीति २०१५ मा खारेज गर्यो, प्रतिबन्धहरूले द्रुत रूपमा वृद्ध जनसंख्या र कम हुने कार्यबलमा योगदान पु¥याएको महसुस गरेपछि सीएनएनले रिपोर्ट गरेको छ ।
