काठमाडौँ । जम्मु कश्मीरको व्यवस्थापिकाले “स्थायी बासिन्दा” भनेर परिभाषित गरेको (राज्यले पहिचान गरेका) व्यक्तिहरुले सन् १९४७ मा पाकिस्तानबाट आएका हिन्दू र सिखविरुद्धका गतिविधिहरु गर्थे । अर्कोतर्फ, उनीहरुले मुस्लिम समुदायलाई सघाइरहेका छन्, जसले भारतविरुद्ध पाकिस्तानलाई छनोट गरेका थिए र पाकिस्तान गएका थिए । मुस्लिमहरुलाई सक्षम बनाउने र गैर मुस्लिमलाई असक्षम पार्ने कार्य क्रमशः राज्य सरकारहरूको निहित स्वार्थमा गरिएको र उनीहरुलाई त्यो यग्य हुनसक्छ ।
जम्मु-काश्मीर संविधानको भाग तीको (सेक्सन ६ देखि १०) अन्तर्गतका कानुनहरू बमोजिम मुस्लिमहरूलाई पाकिस्तानबाट फर्केर ‘पीआरएस’ को दर्जा दिने व्यवस्था गरिएको थियो । केही अन्य प्रावधानले पीआर प्राप्त गर्न पाकिस्तानबाट आउने गैर-मुस्लिमलाई अयोग्य ठहर्याइयो । जस्तो कि, यो भन्न सकिन्छ कि पीआरको परिभाषा पाकिस्तान गएका ती मुस्लिमहरुलाई स्वागत गर्न थियो । ती व्यक्ति जसले पाकिस्तानलाई सुरुमा आफ्नो राष्ट्र छनोट गरेका थिए र भारतविरुद्ध पाकिस्तानलाई प्राथमिकतमा राखेका थिए ।
विडम्बनाको कुरा के हो भने ती गैर-मुस्लिमले, जसले पाकिस्तानविरुद्ध भारतलाई छनोट गरेका थिए, र जम्मुमा बसोबास गर्दै आए, उनलाई पीआर लिनबाट प्रतिबन्धित गरिएको थियो । जसअनुसार प्रत्येक व्यक्ति जो भारतको संविधानको प्रावधान अन्तर्गत भारतको नागरिक हो वा मानिएको छ र यदि मे १९५४ को चौधौं दिनमा भारतमा आएको रहेछ भने त्यो व्यक्ति राज्यको स्थायी बासिन्दा हुने जनाइएको छ । मुसलमान र गैर-मुस्लिमका लागि विभिन्न कट-अप मिति र सर्तहरूको बारेमा कुनै उल्लेख छैन । तर, जम्मु काश्मीरमा मुस्लिमहरुले गैर-मुस्लिममाथि विभेद कायमै राखेका छन् । -पब्लिक न्युज एजेन्सी
