काठमाडौं । भारत पछिल्लो ५ वर्षको अवधिमा उच्चतम आर्थिक वृद्धि दर भएको मुलुक बनेको छ । ओईसीडीले गरेको एक अध्ययन अनुसार विश्वव्यापी जीडीपी वृद्धि २०२२ मा ३.३ प्रतिशतबाट २०२३ मा २.७ प्रतिशतमा झरेको छ, तर २०२४ मा २.९ प्रतिशतसम्म पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
यो ऊर्जाको मूल्यमा आएको गिरावट, उपभोक्ता भावनामा सुधार, र बेइजिङले कोभिड–१९ प्रतिबन्धहरू खुकुलो पारेपछि भएको जनाइएको छ । यस अध्ययनले २०५० सम्ममा विश्वका २० ठूला अर्थतन्त्रहरूले धेरै एसियाली, अफ्रिकी र ल्याटिन अमेरिकी अर्थतन्त्रहरूको अनुमानित बृद्धिलाई समेटेको छ ।
आगामी दशकहरूमा चीन, भारत र इन्डोनेसियाजस्ता देशहरूले ठूलो फड्को मार्ने क्रममा २१ औं शताब्दीलाई आर्थिक विज्ञहरूले एसियाको शताब्दीका रूपमा लिएका छन् । यद्यपि, हामी प्रायः अफ्रिकी महाद्वीपको मौन आर्थिक वृद्धि र क्यारिबियन र ओशिनियाका केही कम ज्ञात टापु राष्ट्रहरूलाई बेवास्ता गर्छौं। गुयाना सन् २०१८ पछि वास्तविक जीडीपीको हिसाबले विश्वको सबैभन्दा दुर्त वृद्धि हुने अर्थव्यवस्था भएको छ ।
आईएमएफका अनुसार सन् २०२३ मा ६२.३ प्रतिशतसहित गत पाँच वर्षमा २७.१४ प्रतिशतको औसत आर्थिक वृद्धि रेकर्ड गरिएको छ । अर्कोतर्फ, विगत पाँच वर्षमा सबैभन्दा बढी आर्थिक वृद्धिदर भएका २० देशमध्ये नौ अफ्रिकी अर्थतन्त्र रहेका छन् । अफ्रिका एसिया पछि विश्वको दोस्रो द्रुत बृद्धि हुने क्षेत्र हो । अफ्रिकी विकास बैंकका अनुसार रुसले युक्रेनमा आक्रमण गरेपछि विश्वव्यापी आपूर्ति शृङ्खलाहरू अवरुद्ध भएपछि महामारी जस्ता चुनौतिहरूको सामना गर्नुपर्दा अफ्रिकी क्षेत्र लचिलो रह्यो र २०२२ मा वास्तविक जीडीपी ३.८% वृद्धि भएको थियो ।
एशिया यसको ठूलो जनसंख्या र पछि ठूलो बजार आकारको कारणले गर्दा एक पावरहाउस बनेको छ । धेरै पश्चिमी निगमहरूले सस्तो दक्ष र अदक्ष श्रमको फाइदा उठाउन एशियाली अर्थतन्त्रहरूमा आफ्नो सञ्चालनको केही भाग सारेका छन् । सन् २०२२ मा एप्पलको राजस्वको झण्डै एक–पाचौं हिस्साको स्रोत पनि भारत बनको छ । कम्पनीले भारतमा प्रवेश गरिसकेको छ र यस वर्षको सुरुमा टिम कुकले मुम्बईमा भारतको पहिलो एप्पलको रिटेल स्टोर उद्घाटन गरेका थिए ।
माइक्रोसफ्ट कर्पोरेशनले पनि एशियामा आफ्नो पदचिन्ह बढाउँदै आएको छ । कम्पनीले सन् २०२१ मा इन्डोनेसियामा डाटा सेन्टर स्थापना गर्ने आफ्नो योजनाको बारेमा घोषणा गरेको थियो । जसले यसको वार्षिक राजस्व ६ बिलियनले बढाउने सम्भावना छ । स्वदेशी एसियाली कम्पनीहरूले नै विश्व अर्थतन्त्रमा १९ ट्रिलियन डलर योगदान गर्छन् । ती मध्ये एक अलीबाबा ग्रुप होल्डिङ लिमिटेड, ई–कमर्स दिग्गज समूह र चीनको थोक र खुद्रा बजारहरूमा प्रभुत्व जमाउँछन् ।
