काठमाडौँ । चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिवसमेत रहेका राष्ट्रपति सी जिन पिङले व्यापक ‘सुधार’ अभियान सुरु गरेका छन् । जसमा उनले आफ्नो भविष्यलाई जोखिममा पार्नसक्ने र पछिल्लो समय भारतीय नियन्त्रित इलामा उच्च तहमा पुगेकाहरुलाई निशाना बनाएका छन् ।
दुर्भाग्यवश सीको लागि, उनी भारतमाथिको आक्रामक कदमहरुको “आर्किटेक्ट” बने र फलस्वरुप पिपुल्स लिब्रेसन आर्मी (पीएलए) अप्रत्याशित रूपमा फ्लप भयो ।
भारतीय सीमामा चिनियाँ सेनाको असफलताको परिणामहरु सी सत्ता घातक बनेका छन् । उक्त असफलतापछि राष्ट्रपति सीले सशस्त्र बलमा विरोधीहरूलाई प्रतिस्थापित गर्ने गतिलाई वफादार तत्वहरूको साथमा लिन बहाना पाएका छन् ।
सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा, विफलताले चीनको आक्रामक शासकलाई थप चोट पुर्याएको छ । पार्टीको केन्द्रीय सैन्य आयोगको प्रमुखसमेत रहेका पीएलएका सैन्य कमाण्डरले भारतविरुद्ध अर्को आक्रमणको योजना बनाएका छन् ।
मेको प्रारम्भमा, चिनियाँ सेना वास्तविक नियन्त्रण रेखाको दक्षिणतिर अगाडि बढे जुन दुई विशाल शक्तिहरुबीचको अस्थायी सीमा हो । मुख्यतया लद्दाखमा तीन छुट्टै क्षेत्रहरूमा सीमालाई स्पष्टरुपमा छुट्याइएको छैन । वर्षौंदेखि चिनियाँ सेनाले भारतको नियन्त्रणमा रहेको इलाकामा गैरकानुनी गतिविधिहरु गर्दै आएका छन्, विशेष गरी सन् २०१२ मा राष्ट्रपतिमा सीको आगामनपछि ।
मेमा चीनले आश्चर्यजनक रूपमा भारतमाथि आक्रमण गर्यो । फाउन्डेसन फर डिफेन्स अफ डेमोक्रेसीजका क्लियो पास्कलले न्यूजवीकलाई भनेका छन्, “अप्रिलमा मस्कोले भारतलाई आश्वस्त गराएको थियो कि तिब्बत स्वायत्त क्षेत्रका ठूला-ठूला चिनियाँ हतियारहरु फिर्ता लैजाने र चीनले एलओसीमा कुनै पनि गैरकानुनी कदम चाल्ने तयारि छैन ।”
तर, चीनले पनि जुन १५ पनि आश्चार्यजनक रुपमा गलवान आक्रमण गरेर तीन क्षेत्रहरूमध्ये उत्तरी भागमा भारतलाई सशंकित बनायो । पूर्ववर्ती कदममा चिनियाँ सेनाले २० भारतीय सैनिकहरूलाई मारे । यो सन् १९६२ पछिकै सबैभन्दा ठूलो घातक घटना थियो ।
सन् १९६२ पछि भारतीय नेता र सेना मानसिकरुपमा विक्षिप्त भएको भन्ने ठानेर बेइजिङले एलएसीमा निरन्तर खुलारुपमा गस्ती गरिरहेको थियो । भारतले उक्त कदम रोक्न आग्रह गर्दै थियो । तर, बेइजिङले एकाएक आक्रमण गर्यो र त्यसको परिणाम चीनलाई विफलता हात पर्यो ।
चीनले भारतीय चाललाई प्रतिरोध गर्न गरेका प्रयासहरू असफल सावित भएका छन् । पीपुल्स लिबरेशन आर्मीको ग्राउंड फोर्सले अपरेन्ड टार्गेटको बिरूद्ध कदम चाल्न सक्दछ । किनकि वास्तविक नियन्त्रण रेखाको दक्षिणमा आक्रमण गर्ने श्रृंखला देखा परेको छ तर यो युद्धमा कत्तिको प्रभावकारी छ भन्ने कुरा स्पष्ट छैन ।
ग्राउंड फोर्ससँग प्रतिस्पर्धित परिस्थितिको सफलताको ट्र्याक रेकर्ड छैन । यसको अन्तिम ठूलो संलग्नता १९७९ म भएको थियो । -पब्लिक न्युज एजेन्सी
